Deze fotograaf legde het leven van haar bipolaire moeder vast

"Iedereen vindt zijn eigen moeder een beetje raar, maar die van mij is echt gek."Melissa Spitz weet waar ze het over heeft. Ze fotografeert sinds 2009 het leven van haar bipolaire moeder. De foto's deelt ze op een instagramaccount.

Fotograferen werd Melissa met de paplepel ingegoten. Dankzij haar opa pakte ze al vroeg een camera op en ze maakte haar hele leven foto's. Fotografie was voor haar een vorm van ontsnapping van de scheiding van haar ouders. "Op een gegeven moment was ik zo boos, want we moesten altijd een soort perfect plaatje lijken naar buiten toe en de scheiding stilhouden. Ik ging dus maar foto's maken in plaats van me met de scheiding bezig te houden."

De foto's van haar schreeuwende, krabbende of rokende moeder zijn voor Melissa meer dan een manier om met haar thuissituatie om te gaan. Ze wil er ook haar eigen verhaal mee vertellen. "Ik heb een foto van mijn moeder terwijl ze schreeuwend op een bankje zit. Er klonk op dat moment zo veel pijn door in haar stem. In haar schreeuw echoode mijn eigen verdriet. Ik dacht: dit is precies wat ik ook voel. Zij is soms een metafoor van mijn leven, en ik van die van haar."

De serie heeft een donkere ondertoon, maar het geeft wel een inzicht in wat een psychische ziekte met iemand kan doen. "Ik nam psychische aandoeningen nooit zo serieus," vertelt Melissa. Haar moeder onderging een hoop verschillende diagnoses voordat werd vastgesteld dat ze bipolair was. "Ik zie nu wel in dat ze echt heel ziek is. Ik kijk ook anders naar mentale gezondheid. Je mentale gezondheid heeft invloed op iedereen om je heen, vooral op je familie of je kinderen." Het is niet haar bedoeling om haar moeder met deze foto's af te schilderen als een hulpeloos slachtoffer. "Ze laat zich fotograferen omdat ze ervan houdt in het middelpunt van de belangstelling te staan. Dat is haar grootste kracht."

Melissa krijgt wel veel kritiek omdat ze haar moeder zou uitbuiten met haar foto's. Maakt ze deze serie alleen voor haar eigen bekendheid? Of helpt de serie haar moeder ook om te gaan met haar ziekte? Dat soort vragen vindt ze betuttelend: "Dankzij deze serie voelt mijn moeder zich weer belangrijk en gewaardeerd. Soms vind ik dat heel mooi om te laten zien, maar ik weet ook best dat ze van die bekendheid wil profiteren. Daar zit ik soms in tweestrijd over, maar ik ben toch blij dat ik dit zo gedaan heb. Nu kan ik namelijk proberen ook mijn eigen verhaal erbij te betrekken."

"Mensen zeggen dat ik mijn moeder uitbuit en haar in een slecht daglicht wil zetten. Ik probeer gewoon mijn situatie te combineren met wat ik het beste kan: foto's maken. Ik heb niet het gevoel ik misbruik van haar maak. Neem bijvoorbeeld de foto waarin ze haar ziekenhuisjapon over haar hoofd trekt. Zij zei toen zelf: 'Kom, maak een foto van mijn wond!'. Ik had juist zoiets van: nee mam, ik ga geen foto maken van jou in je nakie. Ze wilde het toch doen en in dat opzicht ben ik soms niets meer dan een toevallige fotograaf. Ik vertel haar nooit wat ze moet doen."

Psychische ziektes kennen vaak geen mooi einde of genezing, dus de fotoserie ook niet. Melissa wil dit fotoproject nog jaren volhouden. "Ik heb een tijdje overwogen om deze serie Til She's Dead te noemen, maar dat vond ik toch te somber," zegt ze. Ze maakt al sinds 2009 foto's van haar moeder en wil doorgaan totdat een van de twee dat niet meer kan. Daarna wil ze de foto's graag bundelen in een boek of tentoonstellen in een expositie.

Voorlopig staan de foto's alleen op Instagram. "Op die manier wordt Instagram een soort metafoor voor een psychische ziekte," legt Melissa uit. "Als je de foto's allemaal bij elkaar ziet, lijkt het allemaal heel logisch. Als je het per foto bekijkt is het soms verwarrend of onduidelijk, door een foto die uit een rare hoek genomen is of erg wazig is. Dan moet je weer een stapje terug doen om het overzicht van de serie te kunnen zien. Bij een psychische ziekte moet je ook dat stapje terug nemen om te kijken hoe het eigenlijk echt gaat."

"Ik ben er voorlopig nog niet uit hoe ik ze uiteindelijk wil tentoonstellen, maar ik zit te denken aan een soort, zoals je dat ook bij pashokjesfoto's ziet. Ik vind die witte randen zo vet. Maar voorlopig ben ik nog niet klaar. Uiteindelijk komt die expositie er zeker hoor, met of zonder witte randen."

-

Vrouwen praten misschien veel, maar we horen ze te weinig. Daarom is Broadly Nederland er. Like onze pagina.