Ben ik een slecht mens omdat ik mijn vrienden niet mis?

Door de lockdown hebben we tijd om onszelf veel vragen te stellen: over onze relatie met onszelf, de buitenwereld en anderen. Ik stelde mezelf ook een vraag, waar ik niet uit kwam. Daarom vroeg ik een deskundige om me te helpen.

Vraag: Aan het begin van de lockdown begonnen mijn vrienden allemaal enthousiast gezamenlijk te videobellen. Het was de enige manier om elkaar te zien, samen ‘uit te gaan’ en iets te drinken. Maar ik was er al vrij snel klaar mee. Elke keer dat ik nu een groepsgesprek afsluit, voelt het alsof ik niets belangrijks heb gezegd of gevoeld. Ik krijg er ook nog eens hoofdpijn van. Eigenlijk voel ik me alleen goed in gesprekken met één persoon.

Mijn eigen gedachten voelen al aan als een menigte stemmen – overigens niet altijd op een goede manier. Zij zijn vaak het enige gezelschap dat ik wil hebben. Ik ben niet volledig mensenschuw geworden: ik reageer nog steeds op berichten, maar dan in mijn eigen tempo. Toch vraag ik me af: ben ik een slecht persoon omdat ik mijn vrienden niet zoveel mis als ik van tevoren had gedacht? Of ben ik gewoon een zelfstandige volwassene geworden?

Antwoord van Gianluca Franciosi, psycholoog en psychotherapeut:

Aan het begin van de lockdown waren mensen erg enthousiast over de nieuwigheid van groepsvideochats. Iedereen vond het fijn om – haast dwangmatig – met anderen contact op te nemen. Het was een manier om met ‘het nieuwe normaal’ om te gaan. Inmiddels hebben die groepsgesprekken aan kracht verloren. Ze voelen bijna als nóg iets wat je op een dag moet doen en kunnen je veel stress opleveren.

Virtuele communicatie is geen goede vervanging van je vrienden in het echte leven zien. Zelfs als je de gezichten en uitdrukkingen van je vrienden kunt zien, ben je alsnog niet bij hen en kun je ze niet aanraken. Bovendien krijg je tijdens het videobellen vaak het gevoel dat iedereen op je let – zelfs jijzelf. Als je in het echte leven met een groep vrienden bent, wissel je de hele tijd af met wie je echt aan het praten bent: eerst praat je met een of twee mensen, en daarna verplaats je je naar een ander groepje. Daardoor krijg je niet het gevoel dat iedereen de hele tijd op jou let.

Het kan zelfs vermoeiend zijn of met mensen te praten die je dierbaar zijn. De dagen lijken op dit moment erg veel op elkaar, en het nieuws ook. Het kan zijn dat je elkaar gewoon niet zoveel te melden hebt. Ook zijn er tijdens het videobellen vaak technische problemen – slechte verbinding, stukjes van het gesprek die wegvallen, enzovoort – die het moment kunnen verpesten. In de eerste instantie had je misschien geen last van deze problemen, maar naarmate de tijd verstrijkt, wordt het steeds moeilijker ze te negeren.

Je vraag is legitiem, maar dit is niet de beste manier om ernaar te kijken. Als je iemand niet mist, ben je niet per se onvolwassen, of een slecht mens. Het verlangen om alleen te zijn, maakt je niet zelfzuchtig. Sociaal contact is belangrijk, maar het kan prima dat je er in een specifieke periode geen behoefte aan hebt. Het lijkt erop dat jouw behoefte om minder sociaal te zijn een soort detox is van de eerste weken van de lockdown, waarin de kwantiteit van de gesprekken de kwaliteit overheerste.

Kortom, ik denk niet dat jij de mensen van wie je houdt niet mist. Je onwil komt volgens mij voort uit het feit dat je vriendschappen beperkt worden door de omstandigheden. Als je wel een soort van band met je vrienden wil houden, zou je misschien naar dezelfde films kunnen kijken, op afstand samen kunnen sporten of dezelfde artikelen kunnen lezen – maar alleen als je daar zin in hebt. Het is op dit moment natuurlijk moeilijk om nee te zeggen, maar soms is dat nodig om niet helemaal gek te worden.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE Italië