Hoe bang moeten we zijn voor de bedwants?

Levend opgegeten worden door insecten: het gebeurt altijd op een slecht moment. Net als je het verschrikkelijk druk hebt met werk, of de avond voordat je een sexy date hebt gepland. Ik heb het over bedwantsen: de boemannetjes van het matras. Ze zijn er weer.

De wantsen duiken op dit moment overal op in Frankrijk, en niet alleen in de slaapkamers: ze zitten in het openbaar vervoer, in de bioscoop, in je nachtmerries. Het probleem speelt in het hele land, maar vooral Parijs lijkt onder de bedwants te zuchten – als je afgaat op alle foto’s en video’s die op sociale media rondgaan, tenminste. 

Eind september probeerden Franse autoriteiten de angst voor de bedwants te sussen (en die angst leeft er, want er is bijna niets zo griezelig als die bloedzuigende ovale beestjes). “Om gerust te stellen en te beschermen”, schreef de Franse minister van Transport Clement Beaune op X dat hij “de transportbedrijven bij elkaar zou brengen om informatie te verstrekken over de maatregelen die genomen moeten worden in het belang van de passagiers.” Inmiddels is de toon minder paniekerig: na onderzoek blijkt dat er geen sprake is van een bedwantsinvasie in de Parijse metro. Dat neemt alleen niet weg dat de bedwants een groeiend probleem is – niet alleen in Parijs, maar ook in andere Europese steden. 

In 2020 lanceerde de Franse overheid al een campagne om de verspreiding van de bedwants tegen te gaan, maar die heeft weinig geholpen: het wantsje blijft een politiek probleem voor de regering van president Emmanuel Macron, vooral nu de Olympische Zomerspelen van 2024 snel dichterbij komen – om nog maar te zwijgen over de Wereldkampioenschappen Rugby, die nu begonnen zijn. 

Volgens James Logan, professor aan de London School of Hygiene and Tropical Medicine en CEO van het bedrijf Arctech Innovation, zijn er meerdere oorzaken voor de opmars van de bedwants. “Klimaatverandering, om te beginnen,” vertelt hij aan VICE. “De meeste insecten planten zich beter voort als het warm is, dus als er meer warme maanden in een jaar zijn, groeit de kans dat insecten zich snel voortplanten.” 

“Maar als het gaat om bedwantsen zien we een voortdurende toename in meerdere delen van de wereld,” legt hij uit. “En dat komt voor een deel doordat er wereldwijd veel gereisd wordt. Vooral na de pandemie reizen mensen natuurlijk veel meer dan een paar jaar geleden.”

Volgens Logan zijn bedwantsen beter resistent geworden tegen de insecticiden en giftige chemicaliën die gebruikt worden om ze te doden. Ook de stijgende populariteit van tweedehands meubels zorgt voor een manier waarop “de kleine beestjes kunnen meeliften”. 

In Parijs is het echter niet veel erger dan op andere plekken. “Ik heb geen enkel wetenschappelijk bewijs gezien dat zoiets suggereert,” zegt Logan. “Bedwantsen zijn overal, en ze nemen overal toe, dus het is geen verrassing dat je ze ook in Parijs tegenkomt.”

“Misschien komt het door de naderende Olympische Spelen dat er zoveel aandacht voor is. Maar het kan ook zijn dat ze in Parijs gewoon pech hebben en er net wat meer bedwantsen zijn op dit moment,” zegt Logan. 

Wat kunnen mensen doen om zichzelf te beschermen tegen bedwantsen? Je kan jezelf onderspuiten met insectenspray elke keer dat je de metro pakt, maar Logan zegt dat de kans dat je daar een bedwants tegenkomt “waarschijnlijk vrij klein is”, zelfs in Parijs.

“Als je in een hotelkamer verblijft, is het vooral goed om je koffers en bagage niet op de grond te laten staan,” voegt hij toe. “Hou alles goed dichtgeritst, zodat er geen beestjes in kunnen kruipen – wat dat is hoe ze meeliften.” 

En ook: laat je kleren niet op de vloer liggen. Doe je dat toch, controleer ze dan “vooral bij de naden, om te checken dat zich daar niets verstopt,” zegt Logan. Als je een bedwants in je kamer spot, vraag dan om een andere kamer. 

En stel dat het allerergste gebeurt en je een bedwantsenplaag in je eigen huis hebt? Bel dan een ongediertebestrijder, adviseert Logan. “Het is belangrijk om er zo snel mogelijk achter te komen dat er een plaag is, en er vervolgens zo snel mogelijk iets aan te doen. Echt: de beste manier is om professionele hulp in te schakelen.”  

De beet van een bedwants is onprettig, maar medisch gezien alleen “vervelend”, aangezien ze geen ziektes kunnen verspreiden onder mensen. “We moeten leren om op een slimmere manier te leven in de wereld van de bedwants,” zegt Logan. “We zullen nooit van ze afkomen, dus we moeten uitvinden hoe we ons het beste tegen ze kunnen beschermen.” Samen met zijn team van Arctech werkt hij bijvoorbeeld aan een val die werkt met de feromonen die de bedwantsen uitscheiden. 

Logan waarschuwt dat klimaatverandering een effect zal hebben op insectenpopulaties – dus ook op bedwantsen. “Bedwantsen waren er al, maar opwarming zal het probleem in de toekomst vergroten. Net als met andere insecten waar we ons zorgen over moeten maken, zoals muggen.” 

“Tijgermuggen vliegen nu al rond in Frankrijk, en die kunnen ziektes als knokkelkoorts verspreiden – daarvan zie je al kleine uitbraken in Frankrijk. Het is een kwestie van tijd voordat we dat ook in het VK gaan zien.” 

Dit stuk verscheen oorspronkelijk op VICE UK.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.