De geheime rotihandel van ‘Bara Barry’ op Schiphol

Ook deze zomer pakken we weer massaal onze biezen om naar betere oorden te vliegen. Deze week vind je op onze site een hoop ronkende verhalen over vakantie vieren. Lees ze hier.

Er zijn een aantal plekken waarvan iedereen ter wereld weet dat je er vooral niet moet komen om lekker te eten. De maaltijden in gevangenissen zijn bijvoorbeeld niet echt om over naar huis te schrijven. Dat is begrijpelijk, want de mensen in de gevangenis hebben straf, en mensen met straf verdienen geen lekker eten. Maar ook ziekenhuizen en verzorgingstehuizen zijn berucht om hun zoutloze, kleffe bordjes smurrie.

En dan is er het vliegtuig. Het vervoersmiddel waarvan je zeker weet dat wat je er ook in je mond stopt, het je niet gaat bevallen. Zelfs een simpel blikje bier smaakt aan boord van een vliegtuig niet lekker. Ik ontmoette laatst een oud-stewardess, Mijke, die me uitlegde dat dingen hoog in de lucht anders smaken.

De maaltijden aan boord van vliegtuigen zijn inderdaad niet altijd je van het, gaf Mijke toe, en ze vertrouwde me een geheimpje toe. Er is iets wat ze de geheime voedselhandel op Schiphol noemt. Als het boordpersoneel geen zin heeft in een kleffe magnetronmaaltijd, kunnen ze een dag voor vertrek aan de grond bij ondernemende collega's iets veel lekkerders te eten kopen, en dat gebeurt allemaal stiekem. Ze hebben speciale nummers in hun telefoon waar ze, on the down low, een bestelling kunnen plaatsen voor een huisgemaakte maaltijd. De persoon aan de andere kant van de lijn zorgt ervoor dat ze die maaltijd de volgende dag krijgen. Soms door het in een specifieke koelkast achter te laten, soms door het in levenden lijve naar hen toe te brengen.

Mijke had nog één zo'n telefoonnummer en ik belde ernaar om zo'n maaltijdhandelaar hier meer over te vragen. Ik krijg een man aan de lijn die haar verhaal bevestigt en me er alles over wil vertellen, maar dan wel anoniem. "Ik weet niet in hoeverre ik hier problemen mee kan krijgen," zei hij. "Gebruik mijn bijnaam maar, Bara Barry*."

Bara Barry werkt op Schiphol en heeft een baan waardoor hij veel in contact staat met het boordpersoneel. Ideaal, want zo leert hij iedereen kennen. Hij fungeert als een tussenpersoon. Zijn handeltje heeft hij opgezet samen met een Hindoestaanse vriend die ook op Schiphol werkt. Barry legt me uit hoe hun handeltje precies in zijn werk gaat.

"Omdat ik veel werk met piloten, stewards en stewardessen ken ik iedereen en kan ik gemakkelijk wat bestellingen bij ze opnemen," vertelt Barry. "Het eten aan boord van vliegtuigen is meestal smerig, dus toen het boordpersoneel hoorde dat ik wat lekkers voor ze kon regelen, vonden ze dat geweldig. Ze appen me hun bestelling door met daarbij hun vluchtnummer en ik geef die bestelling door aan mijn teamlid, die na zijn shift op Schiphol thuis in de keuken aan de slag gaat. Een dag later neemt hij het eten mee naar het werk en breng ik de gerechten – vaak bara's (Surinaamse broodjes, red.) of roti – naar de juiste personen toe. Zo kom ik aan mijn bijnaam."

LEES OOK: De Amsterdamse bakkers waar je 's nachts illegaal croissantjes haalt

Hoe hij de maaltijden naar zijn collega's brengt, varieert. Meestal zet hij ze in de koelkast in de personeelsruimte en maakt hij een uurtje voor de pauze een rondje om de maaltijden uit te delen. "Vaak zijn het dezelfde mensen die bestellen. Dat zijn mensen die op dezelfde locaties werken als wij, dus weet ik waar het eten heen moet," legt Barry uit. "Anderen weten dan weer in welke koelkast het eten staat en pakken het zelf wanneer het hen uitkomt."

Barry vertelt dat zo ongeveer iedereen die op Schiphol werkt op de hoogte is van de handeltjes in eten. "Op Schiphol werken veel Hindoestanen en Surinamers, en waar Hindoestanen en Surinamers zijn, gaat het altijd over eten. Het is dus maar wachten totdat er een handeltje in ontstaat," zegt Barry.

"Ik ben een tussenpersoon voor mijn teamlid en zijn handeltje, maar er zijn veel meer medewerkers op Schiphol die eten verkopen. Mensen die het zelf leuk vinden om te koken, of een tante of moeder hebben die geweldige gerechten maakt en daar wat mee wil verdienen. Er zijn genoeg plekken op de luchthaven waar ik niet kom, zoals de kelder, waar weer andere mensen eten verkopen en hun eigen stromannetjes hebben. Ik gok dat er op Schiphol tussen de tien en de twintig voedselhandeltjes zijn, van de Turkse en Surinaamse tot de Indische keuken, en dan ken ik ze niet eens allemaal."

Op Schiphol bestel je met gemak een bara, rotirol, roti kipfilet, broodjes pom, bakkeljauw, bami, nasi, broodjes shoarma en bakken nasi rames, vertelt Barry me. Nederlandse kost is helaas niet verkrijgbaar, dus als je trek hebt in stamppot moet je het zelf meenemen.

Ik vraag Barry of het eten op Schiphol zelf net zo slecht is als in de vliegtuigen, of dat het simpelweg te duur is. "Het is voornamelijk gemakzucht," antwoordt hij. "Als ik een late dienst heb, ga ik 's ochtends geen maaltijd koken om mee te nemen naar mijn werk. We hebben wel een bedrijfskantine, maar daar is het altijd nog afwachten of er iets lekkers te halen valt. Je kunt natuurlijk een hapje eten halen op Schiphol Plaza, maar voor een puntje pizza moet je daar flink in de buidel tasten en iedere dag een Burger King menu komt je uiteindelijk ook je neus uit. Voor zo'n zeven en een halve euro heb je bij ons een grote bak heerlijk eten. De porties zijn zo groot dat je altijd wel wat over houdt om met je collega's te delen."

Volgens Barry is de roti kipfilet van zijn persoonlijke rotimannetje het lekkerste eten dat je op Schiphol kunt bestellen. "Het is een Hindoestaan, en die maken de allerlekkerste roti, geloof me maar."

Hoe meer ik nadenk over de handel in roti, broodjes en nasi rames op Schiphol, hoe meer ik me inbeeld dat er geheime tunnels zijn die door het personeel gebruikt worden om grote tassen vol heerlijk geurend eten de luchthaven op te smokkelen. Barry helpt me uit die droom. "Die tassen gaan gewoon open en bloot mee het terrein op. Je loopt naar binnen met je tas, komt bij de security en laat je tas scannen. Als zij dan zien dat daar tien verpakkingen roti in zitten gaan ze je heus niet vragen waarom. Ten eerste moet je zelf weten hoeveel je eet, en ten tweede bestellen ze zelf ook weleens iets lekkers, dus daar wordt niet moeilijk over gedaan."

De reden waarom er dan toch zo stiekem over wordt gedaan? "Dat is simpelweg het zekere voor het onzekere nemen," legt Barry uit. "Ik kan me niet herinneren dat er ooit iemand rottigheid mee heeft gehad, maar beter om het een beetje stil te houden dan op je kop te krijgen."

Als ik Barry vraag wat er aan zo'n handeltje verdiend wordt, zegt hij dat er op een goede dag wel twintig bestellingen binnen kunnen komen. Reken zelf maar uit hoeveel dat is.

* Bara Barry staat bij zijn collega's op Schiphol bekend onder een ander, even mooi allitererend pseudoniem. Om zijn anonimiteit en handeltje te waarborgen, hebben we in dit stuk voor een ander pseudoniem gekozen.