Zo eet een Mexicaanse Pelgrim op het verrukkelijke pad naar het aanbidden van een heilige

Vanavond ruikt de weg die leidt naar de Basiliek van de Maagd van Guadalupe – net ten noorden van Mexico-Stad – naar vuurwerkpoeder, achtergelaten door aanbidders die aankwamen bij de tempel. De geuren van vers gezette koffie, tamales met groene salsa, mole, verbrand vet van de taco's, vers geperst sinaasappelsap, chocolade-atole en pan dulce zijn ook op te snuiven.

Omdat het vanavond 11 december is, wandel ik samen met duizenden andere pelgrims de weg naar de Guadalupe Basiliek om een eerbetoon te brengen aan de Maagd van Guadalupe. Duizenden gezinnen zijn de straat opgegaan om de vrome reizigers uit alle uithoeken van Mexico iets te eten aan te bieden. Sommige reizen te voet, anderen per fiets. Iedereen wil een paar minuten voor middernacht bij het altaar van de tempel zijn om de 'Koningin van Mexico' te eren en haar een gebed te offeren. Daarna leggen ze in de buurt van de Basiliek dekens op de grond en brengen ze er de nacht door om na de lange reis wat uit te rusten.

"Wilt u een atole of een tamal?" vraagt Doña Dofía wanneer ik langs haar loop. Ze draagt een warme rode wollen trui die haar warm houdt op deze koude nacht. Ze denkt dat ik ook een van de aanbidders ben, en zelfs nadat ik haar heb uitgelegd dat ik hier alleen ben om te kijken staat ze erop dat ik iets te eten neem voor onderweg. Dit is hoe het de rest van de wandeltocht zal gaan. Je kan niets afslaan van wat mensen je aanbieden, al helemaal niet als het een bak vol chicharron-taco's met groene salsa en gebakken rijst is. Als je eten niet accepteert, krijg je een teleurgestelde blik. Je wil een weldoener niet beledigen. En geef ze maar ongelijk: de meeste mensen hebben de hele dag staan koken om de pelgrims die al dagen zonder aan het lopen zijn, op de laatste etappe van hun reis te voeden.

"Ik heb driehonderd tamales, dertig liter chocolade-atole en snoep voor de kinderen meegebracht," vertelt ze terwijl haar kleinzoon atole aan de menigte serveert. De reizigers hebben de luxe om te kiezen of ze het snoep accepteren of niet. "Ja, het kost tijd en geld maar als mensen zo trouw zijn aan het geloof vind ik dat ontroerend. Ze komen van ver en eten soms dagen niet. Kun je je dat voorstellen? Ik heb geld genoeg, en vind het niet erg om daar een beetje van te delen."

Laura stond om zeven uur 's ochtends op en verliet haar huis in Tepito – een van de armste en meest gevaarlijke wijken in Mexico-Stad – en ging naar de Lagunilla-markt. Daar kocht ze tomaten, uien, chilipepers, wegwerpborden, servetten en lepels voor ongeveer duizend pesos. Na het schoonmaken van haar huis kookte ze eerst voor haar familie. Rond vijf uur 's avonds begon ze tortilla's en salsa te maken. Tegen negen uur zette ze een opklaptafel op Reforma Avenue, zo'n acht kilometer van de basiliek vandaan. Op de tafel zette ze twee grote keramische potten met daarin genoeg chilaquiles voor wel driehonderd mensen, met wat zure room en geraspte kaas erop.

"Ik had graag meer gemaakt maar werd gister beroofd," vertelt Laura me met een teleurgestelde glimlach. "Ik was op weg naar de La Merced-markt toen ik van mijn geld werd beroofd. Vandaag moest ik dus alles in mijn eigen buurt kopen. Ik wilde eigenlijk eten maken voor vijfhonderd mensen maar dat is dus niet gelukt. Gelukkig kun je alles overwinnen met het geloof."

Haar zus en dochters helpen haar met het eten terwijl haar broer de menigte toeschreeuwt: "Kom en geniet van wat chilaquiles!" In minder dan twintig minuten is de eerste lading op.

"Dit is de eerste keer dat ik dit doe. Ik heb het de maagd beloofd omdat mijn twee kleine kinderen op sterven lagen en toen gered werden. Hier, dit is de jongste en de andere staat daar." Ze wijst naar een meisje van niet meer dan zestien jaar met een drie maanden oude baby en een andere tiener met een baby van acht maanden oud. Het is moeilijk om te verbeelden dat Laura een 39-jarige oma is.

"Dit is mijn moeders recept. Probeer maar, ik krijg vaak te horen dat ze heerlijk zijn," zegt Laura en barst in lachen uit. "Misschien zeggen ze het maar gewoon."

De salsa is een beetje zoet en de room neemt de hitte van de chilipepers een beetje weg. De tortilla's hebben maar kort in de salsa gelegen, ze zijn heerlijk krokant.

Iets verder op de route delen een vrouw en haar kleinkinderen zakken met naranjada uit. De vrouw deelt dit drankje al achttien jaar uit aan de pelgrims, vertelt ze. De eerste keer dat ze dit deed was het vanwege een belofte die zijn aan de maagd had gedaan. Ze woonde met haar familie illegaal op de Reforma Avenue en smeekte de overheid om een plek om te wonen. En daarom geeft ze tegenwoordig naranjadas aan de pelgrims buiten haar huis tegenover de Tlatelolco-torens.

"Wij hebben Milanese sandwiches!" schreeuwt een elfjarige jongen met zijn handen vol eten. Zijn vriend is zijn concurrent. "Ik heb Cubaanse sandwiches!". De gelovigen komen dichterbij en de kinderen beginnen al hun broodjes weg te geven. Een reiziger neemt het broodje uit de verpakking en ontdekt dat het broodje ham, mayo, bonen, witte kaas en ingelegde chilipepers bevat. Hij toont een blik van teleurstelling, maar neemt een hap en wandelt weer verder.

Hoewel de cultus van de Maagd van Guadalupe al 484 jaar bestaat, begonnen de pelgrimstochten pas rond 1929. Vandaag de dag bezoeken ieder jaar ongeveer vijf miljoen mensen haar tempel op elf december. Niemand weet waar de traditie van het verstrekken van drinken aan pelgrims vandaan komt, maar het aanbieden van eten is ruilhandel voor geloof.

"Vorig jaar liep ik een infectie op mijn voet op," vertelt een man die Carmelo heet me terwijl hij koffie weggeeft vanuit zijn rode vrachtwagen. "Het werd erger en de infectie breidde zich uit naar de rest van mijn lichaam. Om die reden heb ik de maagd beloofd dat ik hierheen zou komen om de pelgrims te helpen."

Zijn voet is volledig genezen. Hij bracht zestig liter koffie en broodjes voor de vermoeide pelgrims mee.

Na anderhalf uur te hebben rondgelopen zit mijn rugzak vol eten: drie broodjes met ham, vijf flessen frisdrank, twee sinaasappels, wat popcorn, beignets, twee pan de dulce's en een grote fles water. Maar de wandeltocht is natuurlijk niet compleet zonder dessert. Er zijn zakken met koekjes voor de kinderen en aardbeien, yoghurt, pudding en zelfgemaakte arroz con leche voor de volwassenen.

Hoe dichter we bij de basiliek komen, hoe lastiger het wordt om te lopen. Overal zijn mensen: op de straten, op de stoepen, in toiletten van benzinestations, in de hotels en in de restaurants. En de weg is veranderd in een vuilnisbelt.