De surfmanie in Marseille begint totaal uit de hand te lopen

Het is negen uur ’s ochtends op een zondag in de laatste maand van 2020, en de temperatuur in het water is 14 graden. In de lucht is het nog wat kouder en bovendien staat er een stevige wind. We zijn op het Huveaune-strand in Marseille, op een steenworp afstand van de beroemde plages du Prado. Er bevinden zich zeker dertig mensen in het water, met surfboards in hun armen en hun wetsuits tot aan hun nek.

“Iedereen komt hier ineens om te surfen,” zegt de 36-jarige Florian, die in 2010 de surfschool La 13ème Vague (‘de dertiende golf’) oprichtte. De afgelopen vijf jaar gingen de zaken al best goed, maar de pandemie heeft de surfwereld een extra grote boost gegeven, aangezien de sportscholen en skiresorts de afgelopen winter allemaal dicht waren.

Vandaag heeft Florian tachtig beginnende surfers, die hij verdeelt in tien groepen van acht. Hij begeleidt ze samen met twee instructeurs. “We hebben de laatste tijd veel volwassenen, vooral vrouwen van tussen de dertig en vijftig,” zegt hij. “Ze schrijven zich voor onze lessen in alsof ze een abonnement op de sportschool nemen.”

De Middellandse Zee heeft relatief kleine getijdenverschillen, en wordt over het algemeen niet beschouwd als allerbeste surfplek van Frankrijk – de populairste bestemmingen zijn eerder Bretagne of de zuidelijke uitlopers van Frans-Baskenland, in de buurt van Biarritz. Maar tussen en april en november waait voor de kust van Marseille ook de mistral, een noordwestelijke wind die kleine maar regelmatige golven creëert, waardoor het gebied tijdelijk alsnog een prima surfbestemming is.

Het Huveaune-strand dankt zijn naam aan de gelijknamige rivier die hier in de zee uitmondt. De stroom van de rivier creëert zandbanken onder water, die er mede voor zorgen dat er golven ontstaan. Die golven worden zelden hoger dan twee meter en zijn ideaal voor beginners. Het strand grenst ook aan een kustweg en is daardoor zowel met de auto als met het openbaar vervoer heel goed bereikbaar.

Quentin, een jonge beveiliger, verhuisde voor zijn werk vanuit Noord-Frankrijk hierheen en werd al snel gegrepen door het surfvirus. Eigenlijk had hij er nooit zoveel mee gehad, maar toen hij hier kwam wonen voelde hij ineens de drang om watersporten uit te proberen. “Over een paar maanden ga ik ook windsurfen en kiteboarden,” zegt hij. “Als je me dat had verteld toen ik nog in het noorden woonde, had ik je hard uitgelachen.”

Paul is een ervaren surfer die hier twee jaar geleden met zijn vrouw en vier kinderen vanuit Bretagne naartoe verhuisde. Hij had zijn surfboard meegenomen, maar had eigenlijk niet verwacht dat hij het ook echt zou gebruiken. Het was een “leuke verrassing” toen hij erachter kwam dat er in Marseille ook veel surfers waren, al heeft hij wel wat heimwee naar de ruime stranden en surf-etiquette uit het noorden.

“Het water zat bomvol mensen,” zegt hij over een surfsessie in september. “Er zou ongeveer één persoon per golf moeten zijn, zodat iedereen aan de beurt komt. En ze kunnen hier prima surfen, maar ze zijn niet altijd even beleefd.” Daar is Malika, een dertiger uit Marseille, het wel mee eens. “Het verschilt een beetje per plek, maar soms gaat het er wel ruig aan toe,” zegt ze. “Je moet echt je ruimte opeisen, wat als vrouw wel wat lastiger is.”

Lokale surfers kennen ook wel wat goede plekjes buiten de stad, maar die verklappen ze niet zomaar. “Ze moeten wel een beetje geheim blijven,” zegt Nicolas Mallaret, een gymleraar, amateurfotograaf en surfliefhebber.

Op zijn Instagram deelt Nicolas veel foto’s van zijn surfavonturen, maar hij verraadt zijn locatie nooit. Het zijn ook geen plekken voor beginners – in sommige gebieden bij Marseille is de kust best rotsachtig en kunnen de golven erg sterk zijn. “Maar zelfs daar kan het soms heel druk zijn,” zegt de 25-jarige Yann uit Marseille.

De vibe die rondom surfers hangt is al ontzettend vaak in reclamespotjes gebruikt om dingen als aftershave, auto’s of parfum te verkopen. En toch wordt de sport pas sinds kort zo serieus genomen dat het nu een officieel onderdeel van de Olympische Spelen is. Vorig jaar zouden er in Tokio voor het eerst Olympische surfwedstrijden worden gehouden, maar toen kwam de pandemie op de proppen en werd alles uitgesteld. Komende zomer behoren onder andere twee surfers uit Marseille tot de favorieten: Antoine en Edouard Delpero, die behalve rivalen ook elkaars broers zijn. Ze hebben nationale en Europese titels op hun naam staan en zelfs een keer samen een prijs binnengesleept – ze zaten samen in een team bij het wereldkampioenschap longboarden.

Nu wonen ze aan de Baskische kust, waar ze een surfschool hebben. Maar ze begonnen in Marseille, waar hun familie nog altijd woont. “Deze winter kon je hier bijna niet surfen,” zegt Edouard over de populariteit die de sport nu ineens geniet in Marseille. “De surfmanie is totaal uit de hand gelopen.” Hij denkt dat veel mensen het vooral interessant vinden vanwege het sfeertje dat eromheen hangt, of de surferslook. “Ze zien het vooral als een stijl, niks meer dan dat,” zegt hij. “Maar in de kern gaat surfen over iets anders, namelijk dat je in direct contact staat met de kracht van de natuur.”

Hervé Amouyal, die in Marseille een van de surfers van het eerste uur was, kocht zijn eerste board in 1983 bij een tweedehandswinkel, nadat hij over de sport had gelezen in surftijdschriften. Internet had hij immers nog niet, laat staan dat hij gebruik kon maken van alle surf-apps van tegenwoordig.

“We waren maar met een handjevol personen,” zegt Hervé. “Gewoon een stel Tahitiaanse studenten van de architectuuropleiding, die beseften dat er hier best mogelijkheden waren om te surfen.” Ze zochten vervolgens de beste surfplekken bij elkaar en introduceerden de sport aan de lokale bevolking.

Daarna zetten ze een telefoondienst op om mensen te informeren over de weersverwachtingen – of er goede golven zouden zijn, dus eigenlijk. In 1992 was Hervé medeoprichter van de Sardine Surfclub, en twee jaar later opende hij als eerste uit de regio een surfwinkel. Surfkleding was al erg populair, maar volgens Hervé nam het enthousiasme pas echt toe rond 2010.

Hoewel de toegenomen populariteit een hoop geld oplevert, vinden veel oudere surfers het lang niet even fantastisch. “We willen gewoon alleen zijn op onze golven,” zegt Hervé. “Surfen is een individuele sport.” Als ik vraag of hij weleens naar het Huveaune-strand gaat, moet hij een beetje lachen. “Echte surfers werken niet zo hard,” zegt hij, waarmee hij waarschijnlijk bedoelt dat hij tijd zat heeft om even iets verderop te rijden naar een wat rustigere plek.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE Frankrijk.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.