Hoe gezond is eten uit de airfryer nou eigenlijk echt?

Bijna iedereen eet weleens gefrituurd voedsel. Misschien slibben je aders er wel een beetje van dicht, maar je moet ook wel wát overhebben voor een patatje en een kaassoufflé op z’n tijd. Tegelijkertijd is het nooit een slecht idee om ook wat op je gezondheid te letten, zoals door niet per se elke dag een patatje en een kaassoufflé te eten, of gebruik te maken van hele handige dingen zoals: een airfryer.

Airfryers zijn natuurlijk niet bepaald nieuw, maar wel steeds populairder aan het worden – zeker sinds de pandemie. Ze beloven net zo knapperige snacks af te leveren als wat je gewend bent van de frituurpan, maar dan veel minder vet. Ze zijn makkelijk te gebruiken en multi-inzetbaar: je kunt er kapsalon mee maken, maar ook shakshuka of zelfs bosbessenmuffins. Als je al deze recepten mag geloven, tenminste. Want kan je ieder product wel airfryen, en is dat bij ieder product ook even gezond? 

Voordat we die vraag beantwoorden, eerst even een andere: waarom is gefrituurd voedsel überhaupt zo slecht voor je? Dat heeft twee redenen, zegt Naras Lapsys, een diëtist van de Wellness Clinic in Singapore. Ten eerste zorgt het frituurproces ervoor dat er veel calorieën aan je eten worden toegevoegd, doordat je alles in olie dompelt. Ten tweede is de kwaliteit van de olie of het frituurvet dat je gebruikt vaak een probleem: het gebruiken van “plantaardige olie van goedkope kwaliteit” is volgens Lapsys erg slecht voor je gezondheid. Je kunt er bijvoorbeeld diabetes, hartziekten of een hoge bloeddruk van krijgen. 

Maar ondanks deze schrikbeelden blijven gefrituurde lekkernijen onweerstaanbaar. “Je smaakpapillen reageren goed op vet en zout, en mensen houden ook van de smaak en het mondgevoel van frituur,” zegt Lapsys. “En daarna voel je je voldaan.”

Airfryers laten hete lucht rondom het voedsel circuleren. Daardoor warmt het op, ontstaat er een knapperig laagje en lijkt het alsof het gefrituurd is, maar dan zonder dat er olie aan te pas komt. Het apparaat heeft de harten veroverd van zowel keukenklunzen als professionele chefs – zelfs diëtisten zoals Lapsys lopen ermee weg. 

Ik besloot om dit keukenapparaat eens op de proef te stellen. Ik maakte een paar producten klaar met de airfryer, om telkens antwoord te vinden op een belangrijk vraagstuk: zou je dit eigenlijk wel moeten airfryen?

Bereiding: 8 minuten op 200 °C 

Mijn familie vond dat de broccoliroosjes nogal verbrand waren, zelf hield ik het liever op ‘mooi geschroeid’. Al moet ik toegeven dat ze misschien iets te lang in het apparaat hebben gezeten. Ik had de broccoli niet gekruid, maar er van tevoren wel een beetje olijfolie overheen gegoten. De gedroogde roosjes waren daardoor extra rokerig van smaak, zonder dat de aardse broccolismaak verloren was gegaan. Als je van een iets hartigere smaak houdt, zou ik wel aanraden om toch een beetje zout en peper op de broccoli te doen voordat je ‘m in de airfryer doet. 

Moet je dit airfryen? Ja, het is eigenlijk hetzelfde als geroosterde broccoli, maar dan veel sneller klaar. Je bereikt dezelfde knapperige textuur in minder dan acht minuten.

Bereiding: 15 minuten op 180 °C

Dit smaakte veel beter dan ik had verwacht. De tofu knapperde heerlijk, en ik had niet één druppel olie gebruikt. Laat de tofu de volle vijftien minuten in de airfryer voor een prachtig gouden buitenkantje, maar vergeet de stukjes niet gelijkmatig te verdelen en na ongeveer tien minuten om te draaien. Ik had ze niet helemaal goed neergelegd, waardoor sommige tofustukjes over elkaar  lagen en lelijke bruine lijntjes kregen. 

Moet je dit airfryen? Ja. Deze tofu smaakt misschien iets minder decadent dan de gefrituurde variant, maar is een verdomd goed olievrij alternatief.

Bereiding: 8 minuten op 180 °C

Misschien had ik wel onrealistische verwachtingen van dit gezonde tussendoortje. Ik had gehoopt dat de dungesneden appel als een soort gedroogde chips uit de airfryer zou komen, maar kreeg wat slappe stukjes geoxideerd fruit met verbrande randjes. Ik deed een zompig stukje in mijn mond en probeerde niet te braken van het mondgevoel, maar moest helaas concluderen dat het vooral smaakte naar bittere teleurstelling.

Moet je dit airfryen? Nee, tenzij je van warme, zompige stukjes appel houdt.

Bereiding: 13 minuten op 200 °C

Ik heb mijn kippenpoot ongeveer een uurtje laten marineren in sojasaus en chilipoeder. Na een paar minuten in de airfryer glinsterde de poot van zijn eigen olie. Het was echt een behoorlijk lekker stukje kip en smaakte net zo mals als het eruitzag.

Je kunt je kip ook in beslag dopen voor een extra knapperige, KFC-achtige poot, maar wees gewaarschuwd: nat beslag is niet zo goed voor je airfryer. Wees daar dus niet al te scheutig mee, en anders kun je de kip ook paneren en invriezen voordat je ‘m in de airfryer stopt.

Moet je dit airfryen? Ja, de airfryer verricht wonderen. De kip was knapperig vanbuiten en heerlijk mals vanbinnen. 

Bereiding: 7 minuten op 180 °C

Hoewel de dumplings er heerlijk goudkleurig uitzagen, was de buitenkant een wat harde, droge korst geworden. De dumplings kregen daardoor een cracker-achtige bite.

Moet je dit airfryen? Kan, maar de textuur van de buitenkant wordt wel aanzienlijk minder.

Bereiding: 10 minuten op 200 °C

Deze vissticks waren identiek – en ik bedoel echt identiek – aan de gefrituurde variant, maar dan zonder de idiote hoeveelheid olie die je nodig hebt om de gepaneerde buitenkant zo lekker knapperig te maken. 

Moet je dit airfryen? JA!

Bereiding: 7 minuten op 180 °C

Deze inktvisballetjes smaakten net alsof ze gefrituurd waren, behalve dat de rimpelige huid een tikkeltje droger was zonder het vette laagje. Maar dat betekent ook dat je geen vette vingers krijgt. De smaak en het mondgevoel waren geweldig, doordat de balletjes – zoals alle diepvriesmaaltijden uit de supermarkt – al waren voorgebakken.

Moet je dit airfryen? Ja, absoluut.

Goed, dit waren een paar gerechten die je dus prima met een airfryer kunt bereiden. Nu de volgende vraag: is eten uit een airfryer gezond? 

Antwoord: je krijgt echt veel minder calorieën en vet binnen als je eten met een airfryer klaarmaakt in plaats van frituurt. “Het is veel gezonder, omdat je veel minder olie gebruikt,” zegt Lapsys.

Je kan met een airfryer dezelfde knapperige textuur krijgen als met een frituurpan, maar dan zonder al je eten in olie te dompelen. Daardoor neemt het eten veel minder vet op en krijg je dus ook minder calorieën binnen. Vet bevat namelijk veel calorieën: zo’n negen per gram. Ter vergelijking: een gram koolhydraat of eiwit bevat elk zo’n vier calorieën. Daarnaast hoef je je ook geen zorgen meer te maken over de kwaliteit van je olie. 

In mijn bescheiden experiment leek de airfryer het beste te werken met diepvriesproducten, die zowat hetzelfde smaakten als hun normaal gefrituurde variant. De vleesproducten die van zichzelf al wat vet bevatten, kwamen als heerlijk knapperige traktaties uit de airfryer. Tofu was de absolute uitblinker: je blijkt helemaal geen olie nodig te hebben om dat heerlijke gouden buitenkantje te krijgen. Voor fruit en groenten werkt de airfryer net zoals een oven, maar dan veel sneller. Ik zou het alleen niet aanraden om appels in de airfryer te gooien.

Lapsys heeft onlangs zelf ook een airfryer in huis gehaald. “Ik vind het eerlijk gezegd verbazingwekkend,” zegt hij. “Het eten smaakt fantastisch. Alles komt er knapperig uit en heeft een goede textuur.”

Toch waarschuwt Lapsys dat airfryers geen oplossing zijn voor alle gezondheidsrisico’s rondom gefrituurd voedsel. “De dingen die je in de frituur gooit bevatten zelf vaak ook al veel vet en zout,” zegt hij. “Als je bijvoorbeeld kipnuggets opwarmt, blijft dat gewoon een product met veel vet en zout, dat van slechte kwaliteit is – ook als je het in de airfryer doet.”

In principe zijn airfryers dus fantastisch, maar het is ook weer niet zo dat ze junkfood kunnen veranderen in gezonde tussendoortjes. Maar dat had je zelf (hopelijk) vast ook al wel bedacht.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE Azië.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.