Van bulletproof koffie gaan niet alleen je benen harder lopen

Het is halverwege de ochtend op een drukke dag. Dat moment dat je maag begint te rommelen, maar het nog lang geen tijd is voor lunch. Maar vandaag is niet zomaar een dag. Ik voel me op een vreemde manier totaal verzadigd. Ik loop over van de energie en ik mijn hersenen draaien op volle toeren. Ik ben bewuster en ben beter gefocust dan anders. En dat terwijl ik niks vasts heb gegeten als ontbijt. Sterker nog, het enige dat ik in mijn maag heb, is een soort vloeibare baksteen: een kop sterke koffie opgeklopt met een flinke eetlepel boter. Het soort ontbijt dat Homer Simpson zou hebben samengesteld na een flinke kater met de restjes uit de koelkast.

Dit ontbijt was echter geen ongelukje, maar een bewuste keuze. Het was mijn eerste experiment met 'bulletproof coffee' (ook wel 'boterkoffie' genoemd): een oude traditie die momenteel een comeback maakt als middel om je prestatievermogen op te krikken.

De term is verzonnen door de Amerikaanse gezondheidsgoeroe Dave Asprey, die na het drinken van thee met yakboter op achttienduizend feet hoogte (vijfduizend meter, red.) in Tibet verbaasd stond van de tomeloze energie die het hem gaf. Deze ervaring gebruikte hij als inspiratiebron voor het creëeren van de turbokoffie. Zoals bergbeklimmer Mingma Tsiri Sherpa (hij beklom Mount Everest negentien keer) zegt: "We drinken vaak thee met yakboter en zout. Het is goed voor onze gezondheid, we drinken het vooral in de winter. Het is doorsnee krachtvoer voor sherpa's en bergbeklimmers."

Maar je kunt niet zomaar een klont boter in je bakkie troost gooien. Margarine en oploskoffie zijn gewoon niet goed genoeg. Bij het bereiden van bulletproof koffie staat de kwaliteit van de ingrediënten voorop. De koffie moet zo weinig mogelijk gifstoffen bevatten en een zo krachtig mogelijk aroma hebben (ik gebruikte twee lepels Finca Santa Clara uit Guatemala, gebrouwen met gefilterd water). De boter moet grasboter zijn, biologisch en ongezouten.

En het belangrijkste is dat je een lepel kokosolie toevoegt zodat je zes uur kunt blijven gaan en ondertussen ook nog eens vet verbrandt. Ik blenderde de ingrediënten tot een schuimig drankje dat wel iets weg had van caffè latte. Ik dronk het op de lege maag, zonder er verder iets bij te eten. Het smaakte best lekker, maar ik voelde me alsof ik een vat olie had leeggegoten in mijn maag.

De gezondheidsvoordelen die worden toegeschreven aan bulletproof koffie zijn indrukwekkend. Cafeïne is al langer bekend als prestatieverhogend middel dat de stofwisseling versnelt, het gevoel van uitputting vermindert en energie geeft. Grasboter zou kankerbestrijdende antioxidanten bevatten en is een superfood voor je hart: het zit vol goede cholesterol en vitamine K2, een goedje dat helpt bij het ontkalken van de aderen en helpt bij het verbranden van lichaamsvet.

Een aanpassing in het misleidende westerse overheidsbeleid ten opzichte van vetten is een tergend langzaam proces, terwijl er uit onderzoeken geen verband gevonden is tussen het eten van verzadigd vet en een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Het percentage hartziekten onder de foie gras-etende Fransen en de Inuits (eskimo's), die leven op o.a. zeehondenvet, is verrassend laag. Kokosolie, tot slot, bevat laurinezuur. Dit stofje geeft je immuunsysteem een boost en zet middellange triglyceriden ketens (vetten die zich gedragen als koolhydraten) direct om in de stofwisseling en levert zo meer energie per gram. Volgens dr. Bruce Fife van het Coconut Reseach Centre in Amerika is het is de gezondste olie op aarde. "Hij verhoogt daadwerkelijk je stofwisseling en je energiepeil, omdat je lichaam het eerder gebruikt als brandstof dan opslaat als lichaamsvet."

Deze redenering heeft ervoor gezorgd dat steeds meer atleten – met name marathonlopers en ultralopers zoals ikzelf – trainen op een vetverbrandend ketogeen dieet. In dit dieet worden niet koolhydraten maar vetten gebruikt als een efficiënte bron van energie. Je lichaam moet zich uiteraard aanpassen aan deze manier van eten. Een ketogeen dieet kan behoorlijk zwaar zijn en je moet minderen met de koolhydraten. Bulletproof koffie werkt bijvoorbeeld niet als je de vorige avond vijf Mojito's en een zak donuts hebt weggewerkt. En ook niet als je lichaam gewend is aan voedsel met een hoge glycemische index (GI). Als je gewend bent om te snacken met koolhydraten (een patatje bijvoorbeeld) dan kan je lichaam het vet opslaan, in plaats van het als brandstof te gebruiken. Hierbij kan kokosolie een geweldige katalysator zijn die je lichaam door deze transitie heen helpt.

Een half uur nadat ik het drankje achterover heb geslagen, slaat de cafeïne aan. Een uur later maakt mijn vrijwel lege maag geluiden die doen denken aan een pruttelende motor. Maar ik voel me geweldig. Het is alsof de boter en kokosolie het nerveuze effect van de koffie hebben verzacht en hebben gezorgd voor een langer durende energieboost (de vetten vertragen de opname van de cafeïne). Ik voer een paar efficiënte telefoongesprekken, beantwoord mails die al een week oud zijn en tijdens mijn vaste 10 kilometer hardlopen rond lunchtijd zweef ik bijna over het asfalt. Ik haal de andere lopers in het park in zonder daar moeite voor te doen. Ik raak in een meditatieve toestand en er fladdert een verbasterde quote uit American Psycho door mijn hoofd: "Ik ben een idee, een soort van abstractie, maar er is geen echte ik, alleen een entiteit, een illusie. En hoewel ik mijn koude blik kan verbergen voor de andere lopers, en zij denken dat onze levens waarschijnlijk vergelijkbaar zijn, ben ik degene die bulletproof koffie drinkt."

Maar na mijn triomfantelijke loopsessie word ik overmeesterd door een diepe vermoeidheid. Ik voel me alsof ik een tikkende bom heb ingeslikt die zich in mijn dikke darm langzaam richting het zuiden begeeft. Op het moment dat ik op de bank plof om tv te kijken begint de boter zich daar binnen de tango te dansen. Mijn hoofd mag dan wel bulletproofed zijn, mijn kont is dat niet.

Wees voorzichtig met dit krachtige brouwsel. Begin met kleine porties. Bulletproof koffie is niet geschikt voor watjes.