Een week lang alleen maar E621 heeft hoe ik eten zie voor altijd veranderd

Ik kom uit een gifstofvrij gezin. Mijn vader werkte in de gezonde voedingsindustrie en mijn moeder zorgde ervoor dat we sulfaten en fluoriden zoveel mogelijk vermeden. Natuurlijk heb ik daar begrip voor, want waarom zouden we chemicaliën in ons lichaam stoppen als dat niet nodig is?

Zoals te verwachten zette ik mezelf, zodra ik op eigen benen stond, op een dieet van nitraten, aspartaam en kraanwater. Vergelijk het met de dochter van een priester, die eenmaal het huis uit het op een zuipen zet en het hele voetbalteam neukt. Wat ooit verboden was, wordt opeens enorm aantrekkelijk. Voor mij waren de verboden vruchten geen drank en piemels, maar hotdogs vol nitrieten (E249 en E250) en diarree-opwekkende kauwgom met aspartaam. Maar mijn favoriete vergif was toch wel MSG (E621).

De afkorting van de chemische naam 'makes stuff good' (of eigenlijk, in het Engels, monosodium glutamate en bij ons mononatriumglutamaat) is in 1908 bedacht door de Japanse voedingswetenschapper Kikunae Ikeda. De goede man was een beetje aan het rommelen met zeewier toen hij dacht: dit smaakt verdomd lekker, om er vervolgens alchemie op toe te passen totdat het was gereduceerd tot de puurste vorm: een kristalwit poeder. Het smaakte zo goed, dat hij er een hele smaakbeleving naar vernoemde. Een volwaardige smaak, net zoals zoet of zout. En van die smaak heb je vast wel eens gehoord: 'umami' betekent zoveel als 'smaakt als MSG'. Als je van umami houdt, dan hou je van MSG. Glutamine is een natuurlijk aminozuur dat het lichaam ook daadwerkelijk nodig heeft en gebruikt, maar de synthetische vorm in MSG is niet natuurlijk en valt daarom in de categorie eng spul. Volgens een recent onderzoek heeft MSG de neiging om cellen te veel te stimuleren, wat kan leiden tot hoofdpijn, diarree en fibromyalgie. Andere onderzoeken zeggen juist weer dat het totaal niet schadelijk is.

MSG zit in veel supermarktproducten, maar mensen die niet beseffen hoeveel ze ervan eten, doen net alsof het vergif is. Daarom besloot ik om een week lang zoveel mogelijk MSG in mijn maaltijden te stoppen. Ik was een beetje bang, aangezien ik nog nooit zoveel van het spul tegenlijk had gegeten. Het leek me lastig om zulk gevaarlijk spul los te kopen, maar dat bleek kinderlijk eenvoudig. In mijn lokale supermarkt was het gewoon verkrijgbaar en bovendien spotgoedkoop, zo'n twee dollar vijftig voor een bijna levenslange voorraad (je hoort maar een achtste van een theelepel per pond vlees te eten).

Ik probeerde een hapje los te eten: ranzig. Logisch, want het hoort op zichzelf ook niet lekker te zijn. Het is een smaakversterker, het brengt alleen de smaken naar voren die al in een product of gerecht zitten. Ik nam overal waar ik heen ging een busje MSG mee, net als een junk. Iedere keer als ik de deur uit ging, deed ik de check 'telefoon, sleutels, portemonnee, MSG'. Ik merkte al snel dat als je mensen op kantoor, in bars of tijdens de brunch een snufje MSG aanbiedt, je direct een verward en verafschuwend "nee" krijgt, waaruit maar weer blijkt dat MSG een onterecht stigma heeft of dat mensen het gewoon vreemd vinden als je een ondefinieerbaar busje witte kristallen met je meedraagt.

Ik maakte zelf twee dressings, eentje met MSG en eentje zonder. Ik had immers een controlemonster nodig om hier een legitieme studie van te maken. Ik druppelde beide dressings over wat sla en nam eerst een hap van de sla met gewone dressing. Die was wel oke, maar niet bijzonder. Daarna begon ik aan de sla met MSG-dressing. Heerlijk! Het had een compleet andere en veel rijkere smaak. Ik at de hele salade in één keer op. Toen ik daarna weer aan de gewone sla begon, smaakte die nog erger dan voor de MSG-salade. De smaak van de MSG-parmezaandressing deed me verlangen naar meer en ik had opeens een oncontroleerbare drang om meer MSG te eten, net zoals je na het eten van mensenvlees steeds meer schijnt te willen.

In diezelfde week besloot ik voor het eerst boter te maken en die smaakte met een hoop MSG erin ook heerlijk. Maar ik weet niet hoeveel beter hij was dan normale boter, aangezien het mijn eerste keer was en ik geen vergelijkingsmateriaal had. Ik gooide het verder overal in, van cocktails tot aan afhaaleten en al het andere dat ik in mijn mond stopte. Ik stopte het in een zak gezonde chips die met trots verkondigde 'non-MSG' te zijn en merkte direct dat de nacho-cheese smaak veel duidelijker naar voren kwam. In een stoofpotje waar volgens het recept gecondenseerde paddenstoelensoep en uienpoeder in moest, deed ik juist verse paddenstoelen en echte uien, plus een flinke hoeveelheid MSG (dat dus niet in mijn verse groenten zat). De smaak van de paddenstoelen kwam perfect tot uiting en het goedkope stuk vlees smaakte super mals.

Ik deed het zelfs in mijn favoriete cocktail: een versie van de Gibson met een scheutje zuur. Ik moest even wachten tot de barkeeper zich omdraaide, want meestal hebben ze het niet zo op mensen die poederige substanties in drankjes gooien. Mijn vrienden vonden het in eerste instantie vreemd, maar nadat ze het hadden geproefd, wilden ze de rest van de avond ook steeds wat poeder in hun drankjes. Uit ervaring wist ik dat MSG in je bier niet te zuipen is, maar toch wilden die domme vrienden van mij het proberen.

Tijdens mijn MSG-week waren er slechts twee producten die niet lekker smaakten met toevoeging van het witte poeder: een boterham met pindakaas en een yoghurtpudding. Blijkbaar is MSG niet bedoeld voor zoetigheid.

Tijdens mijn experiment merkte ik niets van negatieve gezondheidseffecten. Ik had geen last van het zogenaamde 'Chinese Food Syndrome', op een ochtend hoofdpijn na. Maar dat kan ook de drank van de avond ervoor zijn geweest, want ik ben een vreselijk slechte wetenschapper en weet niet wat het verschil tussen een drank- en MSG-kater is. Pas 36 uur nadat ik met het MSG-dieet was gestopt, kreeg ik griepachtige pijnen, werd ik extreem moe en had ik geen eetlust meer. Ik vroeg me af: Zijn dit MSG-afkickverschijnselen? Had ik geen trek meer omdat het eten voor mijn neus niet meer in smaak werd versterkt door het magische witte poeder?

Ik heb 18 jaar lang zonder MSG moeten leven, op een enkel zakje chips na, dus ik ben blij dat ik deze smaakbeleving nu wel in mijn leven heb. Ik voelde me niet top toen ik er zo veel van at, maar dat had ook een psychosomatisch effect kunnen zijn, net als zoveel andere 'voedselintoleranties'.

Of misschien had ik toch gewoon een kater.