Τους τελευταίους μήνες το ελληνικό ποδόσφαιρο κινήθηκε στους αστερισμούς της FIFA (Παγκόσμια Συνομοσπονδία Ποδοσφαίρου) και της UEFA (Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου). Το αθλητικό νομοσχέδιο του υφυπουργού αθλητισμού, Σταύρου Κοντονή έγινε η αιτία για να απειληθούν με αποκλεισμό από τις διεθνείς διοργανώσεις οι ελληνικές ομάδες και η Εθνική Ελλάδας και η έννοια του Grexit απέκτησε και αθλητική χροιά. Τελικά, το νομοσχέδιο πέρασε, η Ελλάδα δεν αποκλείστηκε από πουθενά και ακολούθως το ένα εκ των δύο μεγάλων αφεντικών του παγκοσμίου ποδοσφαίρου περικυκλώθηκε απειλητικά από το FBI: πολλά υψηλόβαθμα στελέχη της FIFA συνελήφθησαν με τις κατηγορίες του εκβιασμού, της δωροδοκίας και του ξεπλύματος μαύρου χρήματος. Αυτός ο οργανισμός ήταν που κουνούσε το δάχτυλο στις ελληνικές αθλητικές αρχές;
Επιχείρηση: Ζυρίχη
Η περιγραφή της είδησης έτσι όπως προέκυψε από τα διεθνή ΜΜΕ θύμιζε σκηνή από χολιγουντιανή αστυνομική περιπέτεια. Οι αστυνομικές δυνάμεις μπήκαν στο πολυτελέστατο ξενοδοχείο «Baur au Lac» (το οποίο μάλιστα έχει και θέα στις Άλπεις) στην Ζυρίχη, όπου τα μέλη της FIFA βρισκόντουσαν για το ετήσιο συνέδριό τους και τις εκλογές της συνομοσπονδίας για πρόεδρο.
Videos by VICE
Οι αστυνομικοί εισήλθαν φορώντας πολιτικά, πήραν τα κλειδιά από την ρεσεψιόν και στην συνέχεια μπούκαραν στα δωμάτια των στελεχών της FIFA αιφνιδιάζοντάς τους. Οι κατηγορίες βαραίνουν 14 άτομα συνολικά, εκ των οποίων στο ξενοδοχείο βρισκόντουσαν μόνο οι έξι. Οι συλλήψεις πραγματοποιήθηκαν μετά από σχετικό αίτημα του Υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ με τις κατηγορίες να βγαίνουν στις ΗΠΑ και να γίνεται προσπάθεια για να παρακαμφθούν τα κωλύματα που προκύπτουν από την ελβετική νομοθεσία ώστε οι συλληφθέντες να εκδοθούν στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Στη λίστα με τους 14 κατηγορούμενους βρίσκεται και ένας παράγοντας ελληνικής καταγωγής, ο Κώστας Τάκας, ο οποίος έχει την θέση του γενικού γραμματέα της ομοσπονδίας των Νησιών Κέιμαν.
Δύο παράλληλες ιστορίες διαφθοράς
Μπορεί το σκάνδαλο της FIFA να έσκασε σαν βόμβα στην επικαιρότητα και να σόκαρε ολόκληρο τον ποδοσφαιρικό πλανήτη, αλλά στην Ελλάδα είμαστε εξοικειωμένοι με θέματα όπως αυτό, ειδικά μετά τις τελευταίες εξελίξεις με το σκάνδαλο των στημένων αγώνων και τις δίκες στις οποίες εμπλέκονται ποδοσφαιρικοί παράγοντες. Και αν οι φήμες για το ελληνικό ποδόσφαιρο και την Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία απλά τείνουν να επιβεβαιωθούν μετά το σκάνδαλο των στημένων αγώνων, το να μπαίνει στην ίδια κατηγορία το ανώτερο όργανο του παγκοσμίου ποδοσφαίρου δεν είναι μια καθημερινή κατάσταση.
Το ειρωνικό της ιστορίας ωστόσο είναι πως στην έτερη υπόθεση που είχε να κάνει με το ελληνικό ποδόσφαιρο, η FIFA έπαιξε κομβικό ρόλο λειτουργώντας σαν αυστηρός δάσκαλος που μαλώνει τα κακά παιδιά. Το νομοσχέδιο του Σταύρου Κοντονή που προκάλεσε αντιδράσεις από μπόλικες ομάδες διότι έθετε υπό αμφισβήτηση την λειτουργία του ελληνικού ποδοσφαίρου και το αυτοδιοίκητό του, συνάντησε και τις αντιρρήσεις της FIFA (και της UEFA), η οποία προειδοποίησε ουκ ολίγες φορές πως αν το νομοσχέδιο δεν προσαρμοστεί στο διεθνές καταστατικό περί λειτουργίας των πρωταθλημάτων, η Εθνική Ελλάδας και όλες οι ελληνικές ομάδες θα αποκλειστούν από τις οργανώσεις εκτός συνόρων. Διαβουλεύσεις επί διαβουλεύσεων, αλλαγές επί αλλαγών στο ίδιο το νομοσχέδιο και μια τεράστια συζήτηση για το γεγονός πως FIFA και UEFA λειτουργούν ως ποδοσφαιρικές τρόικες που παρεμβαίνουν στην αυτονομία του ελληνικού ποδοσφαίρου συνόδεψαν την διαδικασία ψήφισής του από την Βουλή.
Τελικά, το υφυπουργείο αθλητισμού προσαρμόστηκε στις επιταγές των διεθνών φορέων, το νομοσχέδιο πέρασε χωρίς να προκύπτουν κυρώσεις και ένας μεγάλος αναστεναγμός ανακούφισης ακούστηκε τόσο από τις ελληνικές ομάδες όσο και από την ηγεσία του αθλητισμού. Την ίδια στιγμή ωστόσο που η FIFA είχε πάρει τον ρόλο του εγγυητή της νομιμότητας αναφορικά με την περίπτωση του ελληνικού ποδοσφαίρου, εξελισσόταν μια υπόθεση διαφθοράς στο εσωτερικό της που δεν είχε σε τίποτα να ζηλέψει την υπόθεση των στημένων αγώνων που ταυτόχρονα λαμβάνει χώρα στην Ελλάδα.
Η εισαγγελική έρευνα που διενεργήθηκε για να καταλήξει στις συλλήψεις των μελών της FIFA αφορά τον τρόπο με τον οποίο δόθηκαν στη Ρωσία και το Κατάρ οι διοργανώσεις των Μουντιάλ του 2018 και 2022
Κάτω από το φανταχτερό, κυριλάτο περιτύλιγμά της, πίσω από το επιβλητικό της κύρος, η FIFA δεν διαφέρει πουθενά από την γύμνια του ελληνικού ποδοσφαίρου. Δύο παρόμοιες υποθέσεις διαφθοράς με παράλληλες πορείες συντελούνται και η φράση το «ψάρι βρωμάει από το κεφάλι» ποτέ δεν έβρισκε πιο εύστοχη εφαρμογή.
Το παρασκήνιο της ιστορίας
Η εισαγγελική έρευνα που διενεργήθηκε για να καταλήξει στις συλλήψεις των μελών της FIFA αφορά την διαδικασία μέσω της οποίας η τελευταία παραχώρησε στη Ρωσία και το Κατάρ τις διοργανώσεις των Μουντιάλ του 2018 και 2022 αντίστοιχα. Συγκεκριμένα, τα μέλη της FIFA φέρονται να εμπλέκονται σε υποθέσεις δωροδοκίας προκειμένου να ψηφίσουν υπέρ των συγκεκριμένων υποψηφιοτήτων. Ο πρώτος μεγάλος ντόρος γύρω από το ζήτημα έγινε το καλοκαίρι του 2014.
Συγκεκριμένα, την 1η Ιουνίου του 2014, δημοσίευμα των Sunday Τimes αποκαλύπτει εσωτερικά mail που αποδεικνύουν πως το πρώην μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της FIFA και πρόεδρος της Ασιατικής Ποδοσφαιρικής Συνομοσπονδίας, Μπιν Χαμάμ διέθεσε πέντε εκατομμύρια δολάρια για να εξαγοράσει ψήφους υπέρ της υποψηφιότητας του Κατάρ.
Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως ο Χαμάμ είναι σεσημασμένη φιγούρα για το παγκόσμιο ποδόσφαιρο σε ζητήματα διαφθοράς καθώς το 2011 τιμωρήθηκε από την επιτροπή ηθικής της FIFA με ισόβια απαγόρευση ενασχόλησης με το ποδόσφαιρο λόγω δωροδοκίας που αποκαλύφθηκε τρεις ημέρες πριν από τις προηγούμενες εκλογές. Και μπορεί ο Χαμάμ να είχε ήδη τιμωρηθεί για άλλη υπόθεση αλλά η ουσία του δημοσιεύματος των Sunday Τimes για ύπαρξη δωροδοκίας στο θέμα του Μουντιάλ του Κατάρ δεν αλλάζει.
Η συνέχεια στην υπόθεση δόθηκε λίγους μήνες αργότερα, όταν ο επιθεωρητής της επιτροπής ηθικής της FIFA, Mάικλ Γκαρσία παραιτήθηκε από την θέση του αφήνοντας αιχμές κατά της ηγεσίας της Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας. Ο Γκαρσία διενεργούσε έρευνα σχετικά με τις δύο αμφιλεγόμενες αποφάσεις για τα Μουντιάλ της Ρωσίας και του Κατάρ. Η FIFA δεν δημοσιοποίησε ποτέ την έρευνα αλλά τον Σεπτέμβρη του 2014 είπε πως δεν προκύπτουν από αυτή επιβαρυντικά στοιχεία για κανένα μέλος της. Μετά από αυτό, ο Γκαρσία αποχώρησε από την FIFA μιλώντας για «έλλειψη ηγεσίας».
Τι αναφέρει το κατηγορητήριο
Στο πολυσέλιδο κατηγορητήριο που έβγαλε στην δημοσιότητα το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ και το οποίο σύμφωνα με την εισαγγελέα Λορέτα Λαντς δεν είναι το τελευταίο κεφάλαιο της έρευνας, αναφέρονται αναλυτικά όλα τα ονόματα των κατηγορούμενων καθώς και οι κατηγορίες που τους βαραίνουν.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά σε αυτό «οι κατηγορούμενοι και άλλοι συνεργοί διέφθειραν την FIFA με την συμμετοχή τους σε διάφορες εγκληματικές δραστηριότητες, όπως απάτη, δωροδοκία και ξέπλυμα χρήματος.
Δύο γενιές υπαλλήλων στον χώρο του ποδοσφαίρου έχουν καταχραστεί την θέση τους για προσωπικό όφελος, συχνά μέσω μίας συμμαχίας με αδίστακτα στελέχη στον τομέα του αθλητικού marketing, απέκλειαν τους ανταγωνιστές και κρατούσαν τις πολύ προσοδοφόρες συμβάσεις για τον εαυτό τους, μέσα από συστηματικές δωροδοκίες και μίζες.
Συνολικά, αξιωματούχοι του ποδοσφαίρου κατηγορούνται για συνομωσίες, καθώς έχουν πάρει πάνω από 150 εκατ. δολάρια για να προσφέρουν την επίσημη υποστήριξή τους, με στελέχη των εταιρειών αθλητικού marketing να συμφωνούν να κάνουν τις παράνομες πληρωμές.
Τα περισσότερα στοιχεία απ’ όσα προβάλλονται στο κατηγορητήριο αφορούν την πρόσκληση για δωροδοκίες και μίζες, αλλά και την λήψη τους σε αξιωματούχους του ποδοσφαίρου από στελέχη εταιρειών αθλητικού marketing σε σχέση με την εμπορευματοποίηση των ΜΜΕ και τα δικαιώματα στο κομμάτι του marketing που αφορούν αρκετούς ποδοσφαιρικούς αγώνες και διοργανώσεις, όπως τα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου στην ζώνη της Βορείου Αμερικής, το Gold Cup ( διοργάνωση της CONCACAF), το Champions League Βορείου Αμερικής, το Κόπα Αμέρικα Σεντενάριο, το Κόπα Αμέρικα, το Κόπα Λιμπερταδόρες και το Κύπελλο Βραζιλίας».
Ποδοσφαιρικός κόσμος εναντίον Μπλάτερ
Ο «ισόβιος πρόεδρος» της FIFA, Σεπ Μπλάτερ αναπόφευκτα έχει συνδέσει το όνομά του με την κατάντια της Ομοσπονδίας. O Ελβετός βρίσκεται στη θέση του προέδρου τα τελευταία δεκαεφτά χρόνια και όπως εύστοχα έχει ειπωθεί οι εκλογές της FIFA αποτελούν το «one man show» του. Ένα τσουνάμι δηλώσεων εναντίον του το τελευταίο διάστημα έχουν δημιουργήσει ένα υπερβολικά αρνητικό κλίμα για τον 79χρονο παράγοντα.
Ο Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα δεν κατέχει καμία θεσμική θέση στο ποδόσφαιρο. Πρόκειται ωστόσο για τον «Θέο» του ποδοσφαίρου όπως τον αποκαλούν εκατομμύρια ποδοσφαιρόφιλοι σε όλο τον πλανήτη και όταν μιλάει ο λόγος του έχει την αντίστοιχη βαρύτητα. Συνηθίζει μάλιστα να μην μασάει τα λόγια του, να μην στρογγυλεύει τις απόψεις του και πολλές φορές είναι αθυρόστομος.
Στελέχη της FIFA κατηγορούνται για συνομωσίες, καθώς έχουν βάλει στις τσέπες τους περισσότερα από 150 εκατ. δολάρια
Μιλώντας για τον Μπλάτερ είπε πρόσφατα: «Είναι ένας δικτάτορας, ένας μαφιόζος. Είναι ένας άνθρωπος φτιαγμένος από πάγο, που δεν έχει καμία σχέση με την έμπνευση και το πάθος που κάθε άνθρωπος σχετικός με το ποδόσφαιρο έχει στην καρδιά του. Αν ο Μπλάτερ είναι το πρόσωπο του παγκόσμιου ποδοσφαίρου, τότε σίγουρα όλοι μας κάτι κάνουμε λάθος. Οχι μόνο πρέπει να πάει στο σπίτι του, αλλά ακόμα καλύτερα στη φυλακή κατηγορούμενος για όλα τα οικονομικά εγκλήματα και το χάος που δημιούργησε στη FIFA».
Ο Μισέλ Πλατινί από την μεριά του, πρόεδρος της UEFA και παλαίμαχος Γάλλος ποδοσφαιριστής, από τους μεγαλύτερους που έβγαλε η Γαλλία, τόνισε πρόσφατα στην L’ Equipe για τον Μπλάτερ με την ευγένια που τον χαρακτηρίζει: «Η θέση μου, την οποία έχω εκφράσει αρκετές φορές, είναι ότι η FIFA χρειάζεται έναν νέο ηγέτη. Δεν έχω τίποτα εναντίον του Σεπ, τον οποίο και σέβομαι. Επίσης στο παρελθόν τον έχω υποστηρίξει, τόσο το 1998 όσο και στις τρεις επόμενες εκλογές που ακολούθησαν. Πήρε σωστές αποφάσεις σε δύσκολες καταστάσεις. Απλά λέω ότι κάποια στιγμή θα πρέπει να υποκλιθείς και να αποχωρήσεις και όχι να προσπαθήσεις να διατηρηθείς στο θρόνο σου με κάθε κόστος. Αυτό είχε πει ο Σεπ στον Γιόχανσον το 2007, όταν τέθηκα αντιμέτωπός του για την Προεδρεία της FIFA. Φυσικά ο Σεπ δεν έχει ολοκληρώσει την αποστολή του στη FIFA. Απλά φοβάται το αύριο γιατί έχει αφιερώσει τη ζωή του στη FIFA τόσο πολύ που πλέον ταυτίζεται απόλυτα με αυτό το πράγμα. Κατανοώ τον φόβο που μπορεί να αισθάνεται, αλλά αν πραγματικά αγαπάει τη FIFA θα πρέπει να τη σκεφτεί πριν από τον ίδιο του τον εαυτό. Όσο παραμένει στη θέση του η FIFA θα είναι αναξιόπιστη και κατά συνέπεια θα είναι χωρίς αρχές».
Τέλος, ο Λουίς Φίγκο, μεγάλη προσωπικότητα του πορτογαλικού ποδοσφαίρου και σίγουρα ο σπουδαιότερος ποδοσφαιριστής που έβγαλε η Πορτογαλία μετά την εποχή του Εουσέμπιο, απέσυρε την υποψηφιότητά του για πρόεδρος της FIFΑ πετώντας μια σειρά από σπόντες: «Έχω δει με τα ίδια μου τα μάτια προέδρους ομοσπονδιών που την μια ημέρα παρομοίαζαν την ηγεσία της FIFA με τον διάβολο και την επόμενη πάνω σκηνή, συνέκριναν τα άτομα που ηγούνται της FIFA με τον Ιησού Χριστό. Κανείς δεν μου είπε για αυτό. Το είδα με τα ίδια μου τα μάτια. Οι υποψήφιοι στις εκλογές εμποδίστηκαν από το να καλέσουν τις ομοσπονδίες σε συζητήσεις, την ίδια ώρα που ένας υποψήφιος πάντα έδινε ομιλίες μόνος του από το βήμα. Δεν υπήρξε ούτε ένα debate όπου ο κάθε υποψήφιος θα διατύπωνε τις προτάσεις του. Πιστεύει κανείς ότι είναι φυσιολογικό μια εκλογή για έναν από τους πιο σημαντικούς οργανισμούς στον πλανήτη να μπορεί να προχωρήσει χωρίς δημόσιο διάλογο; Πιστεύει κανείς ότι είναι φυσιολογικό ότι ένας από τους υποψηφίους δεν μπήκε καν στον κόπο να παρουσιάσει ένα προεκλογικό πρόγραμμα που μπορεί να ψηφιστεί; Αυτή η διαδικασία είναι ένα δημοψήφισμα για την παράδοση της απόλυτης εξουσίας σε έναν άνθρωπο, κάτι που αρνούμαι να υποστηρίξω».
Σαμποτάρει τις εκλογές η UEFA (;)
Λίγο μετά τις συλλήψεις των μελών της FIFA, η UEFA εξέδωσε ανακοίνωση μέσω της οποίας αφήνεται ανοικτό το ενδεχόμενο ακόμα και να απέχουν οι ευρωπαϊκές χώρες από την διαδικασία εκλογής νέου προέδρου της FIFA:
«Τα σημερινά γεγονότα αποτελούν καταστροφή για τη FIFA και πλήττουν συνολικά την εικόνα του ποδοσφαίρου. Η UEFA είναι σοκαρισμένη και θλιμμένη γι’ αυτό. Αυτά που έγιναν αποδεικνύουν, ακόμη μια φορά, ότι η διαφθορά είναι βαθιά ριζωμένη στην κουλτούρα της FIFA. Υπάρχει μια ανάγκη γενικής αναδόμησης της FIFA και μιας πραγματικής αναμόρφωσης. Οι επικείμενες εκλογές κινδυνεύουν να εξελιχθούν σε φαρσοκωμωδία και οι ευρωπαϊκές ομοσπονδίες θα σκεφτούν πολύ σοβαρά αν θα πρέπει καν να συμμετέχουν σε αυτές ενισχύοντας ένα σύστημα το οποίο, αν δεν το σταματήσουμε, θα σκοτώσει στο τέλος το ποδόσφαιρο.
Τα μέλη της UEFA συναντώνται αύριο πριν από το Συνέδριο της FIFA. Εκεί, οι ευρωπαϊκές ομοσπονδίες θα αποφασίσουν ποια βήματα θα πρέπει να ακολουθήσουν στη συνέχεια για να προστατεύσουν το ποδόσφαιρο. Στο μεταξύ, τα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής της UEFA είναι πεπεισμένα ότι υπάρχει μια μεγάλη ανάγκη για αλλαγή στην ηγεσία της FIFA και πιστεύουμε ότι το Συνέδριο της FIFA θα πρέπει να αναβληθεί, με νέες εκλογές να ορίζονται μέσα στους επόμενους έξι μήνες».
Η απάντηση του Μπλάτερ
Ο Μπλάτερ πάντως, για τον οποίο ο κλοιός έχει αρχίσει να σφίγγει επικίνδυνα και για τον οποίο πρόσφατα σε εκπομπή του ESPN αναφέρθηκε πως αποφεύγει να βρεθεί στις ΗΠΑ προκειμένου να ελαχιστοποιήσει την πιθανότητα να βρεθεί αντιμέτωπος με τους ανθρώπους του FBI, έβγαλε μια ανακοίνωση όπου όχι απλά δεν λαμβάνει υπόψιν του το αρνητικό κλίμα που έχει δημιουργηθεί εναντίον του αλλά αντίθετα, υπερτονίζει την αναγκαιότητα να γίνει ένα ξεσκαρτάρισμα των μελών της FIFA.
«Αυτές οι ενέργειες βρίσκονται στο ίδιο μήκος κύματος με τα βήματα που έχει κάνει η FIFA τον τελευταίο χρόνο για να αποκλείσει όσα μέλη της παραβιάζουν τον κώδικα ηθικής της ομοσπονδίας» ανέφερε στην επίσημη δήλωσή του ο Μπλάτερ, ο οποίος συνεχίζει απλά να σφυρίζει αδιάφορα και να στέλνει με αυτό τον τρόπο το μήνυμά του πως δεν πρόκειται να παραδόσει έτσι εύκολα την καρέκλα του προέδρου της FIFA, απλά επειδή ένα μικρό σκάνδαλο έκανε την εμφάνισή του.