Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, ένας διόλου αμελητέος αριθμός Αμερικανών πιστεύουν ότι ο έρπης των γεννητικών οργάνων είναι θανατηφόρος. Ακόμη και όσοι δεν πιστεύουν κάτι τέτοιο μπορεί να θεωρούν το εν λόγω ΣΜΝ κοινωνική θανατική καταδίκη. Υπάρχουν στήλες και συζητήσεις σε φόρουμ που αναλύουν αν είναι δυνατόν κάποιος με έρπητα να έχει ενεργή σεξουαλική ζωή. Ο έρπης απέκτησε αυτή την άσχημη κοινωνική αίσθηση χάρη σε ανεύθυνη αρθρογραφία των μέσων του 20ού αιώνα, που χάριν εντυπωσιασμού εστίαζε στο ότι δεν θεραπεύεται και σχετίζεται με την ελευθεριότητα και την υποτιθέμενη κοινωνική σήψη. Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για μια ανυπέρβλητα βαριά πάθηση, αλλά για μια μικρή ενόχληση, ακόμα και στη χειρότερη περίπτωση.
Το CDC (Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων) εκτιμά ότι τουλάχιστον ένας στους έξι μεταξύ 14 και 49 ετών έχουν HSV-2, το στέλεχος του ιού του έρπητα που συνήθως επηρεάζει τα γεννητικά όργανα. Επιπλέον, τα δύο τρίτα των ανθρώπων έχουν HSV-1, ο οποίος συνήθως προκαλεί έλκη στα χείλια και στο στόμα επίσης μπορεί να μεταδοθεί στα γεννητικά όργανα, συνήθως μέσω του στοματικού σεξ. Η μεγάλη πλειονότητα των ανθρώπων με έρπητα της μιας ή της άλλης μορφής ποτέ δεν εμφανίζουν συμπτώματα – συνήθως προκαλεί φαγούρα ή πόνο και μερικές φορές συμπτώματα γρίπης, και εμφανίζονται κόκκινες φουσκάλες πάνω γύρω από τα γεννητικά όργανα (ο HSV-1 και ο HSV-2 προκαλούν παρόμοια συμπτώματα στα γεννητικά όργανα). Μερικές φορές αυτά τα συμπτώματα είναι τόσο ήπια που πολλοί θεωρούν ότι είναι κάτι άλλο, όπως τρίχες που μεγαλώνουν προς τα μέσα.
Videos by VICE
Ακόμη και τα πολύ άσχημα συμπτώματα συνήθως γίνονται λιγότερο κοινά και έντονα με τον καιρό, καθώς το ανοσοποιητικό προσαρμόζεται. Ο ιός μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα μόνο σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις – όπως όταν ένας γονιός μεταδίδει τον ιό σε ένα ευάλωτο νεογέννητο (μια από τις λίγες περιπτώσεις που ο ιός μπορεί να είναι θανατηφόρος).
Πώς επηρεάζει λοιπόν ο έρπης τη δυνατότητα κάποιου να κάνει σεξ; Παρόλο που οι επιπτώσεις δεν είναι τόσο μεγάλες όσο παρουσιάζονται πολλές φορές, ο συμπτωματικός έρπης των γεννητικών οργάνων μπορεί να έχει μερικούς περιορισμούς. Οι περισσότεροι ειδικοί σεξουαλικής υγείας συστήνουν να αποφεύγεται το σεξ κατά τις εξάρσεις – τότε είναι πιο πιθανή η μετάδοση σε συντρόφους που δεν τον έχουν. Επίσης είναι πιο εύκολο να κολλήσεις κι άλλα ΣΜΝ σε μια έξαρση, όταν εκτίθεσαι σε αυτά, λόγω των πληγών και σε κάποιες περιπτώσεις λόγω των επιπτώσεων που έχει ο ιός στο ανοσοποιητικό (η μετάδοση του έρπη είναι δυνατή ακόμα κι όταν κάποιος είναι ασυμπτωματικός και ακόμα αν χρησιμοποιεί προφυλακτικό, καθώς ο έρπης κολλάει και με τη δερματική επαφή. Αλλά η καλή αντιμετώπιση και τα μέτρα προστασίας μπορούν να περιορίσουν τον κίνδυνο μετάδοσης). Το κοινωνικό στίγμα επίσης προκαλεί πολύ στρες και άγχος και αυτό μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα κάποιου για διέγερση ή απόλαυση στο σεξ και η ειρωνεία είναι ότι αυξάνει τον κίνδυνο έξαρσης.
Τα τελευταία χρόνια ακτιβιστές όπως η Ella Dawson έχουν αρχίσει να αντιδρούν στο στίγμα και μερικές ομάδες στήριξης και οργανώσεις σεξουαλικής υγείας έχουν αρχίσει να δημοσιεύουν περιεκτικές οδηγίες για την αντιμετώπιση της πάθησης κατά τη διάρκεια του σεξ. Όμως συχνά επικεντρώνονται στο πώς κάποιος με έρπητα μπορεί να αποκαλύψει την πάθησή του σε έναν πιθανό σύντροφο, να ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο μετάδοσης και να αντιμετωπίσει τις ψυχολογικές επιπτώσεις. Κάποιοι δίνουν και λεπτομέρειες για το πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η κατάσταση αν είσαι με έναν καινούργιο σύντροφο. Για να μάθουμε περισσότερα γι’ αυτό, το VICE μίλησε με τη Robin, που έχει συμπτωματικό HSV-1 έρπητα των γεννητικών οργάνων και με τον σύντροφό της, τον Miles, για τη σεξουαλική τους ζωή.
Το άρθρο έχει τροποποιηθεί για λόγους έκτασης και σαφήνειας και τα ονόματα έχουν αλλαχθεί.
Robin: Μέχρι να μου γίνει η διάγνωση δεν ήξερα πολλά για τον έρπητα, πέρα από αυτά που είχα μάθει στη σεξουαλική αγωγή στο σχολείο: Ότι κολλάει με διείσδυση ή στοματικό σεξ και ότι δεν θεραπεύεται. Θυμάμαι αμυδρά τους καθηγητές να μας δείχνουν φωτογραφίες με τις χειρότερες περιπτώσεις και αυτά τα slides δεν ήταν ευχάριστα. Επίσης αντιλαμβανόμουν το στίγμα που υπήρχε αν κόλλαγες έρπητα, ότι είσαι ανήθικος, κι αν είσαι γυναίκα πουτάνα.
Το 2019, πέντε μέρες αφότου έκανα σεξ με κάποιον άρχισα να έχω συχνοουρία και ένιωθα ένα κάψιμο. Επίσης, είδα σπυράκια στα γεννητικά μου όργανα. Νόμιζα πως ήταν ουρολοίμωξη, αλλά σιγά-σιγά συνειδητοποίησα ότι μάλλον ήταν κάποιο ΣΜΝ. Έλπιζα να ήταν ιάσιμο, όπως χλαμύδια ή γονόρροια. Όταν μίλησα σε ένα μέλος της οικογένειάς μου, μου αποκάλυψε ότι είχε έρπη και έμοιαζε πολύ με αυτό που είχα. Όταν πήγα στον γιατρό είχα αρχίσει να το συνειδητοποιώ και έκλαιγα στην αίθουσα αναμονής. Όλοι με κοίταζαν. Ήταν φρικτό. Ένιωθα ότι ήμουν κοινωνικά μελλοθάνατη. Όταν πήρα τα αποτελέσματα άρχισα να πενθώ για αυτό που νόμιζα ότι θα ήταν το τέλος της ερωτικής και σεξουαλικής μου ζωής. Ντρεπόμουν και να προσπαθήσω να βγω ραντεβού, διότι θα έπρεπε να αποκαλύψω την πάθησή μου.
Οι γιατροί μου επίσης μου είπαν ότι δεν θα έπρεπε να κάνω σεξ όταν θα έχω έξαρση, κάτι που ακουγόταν λογικό, αλλά στην αρχή είχα πολλές εξάρσεις – μερικές φορές και μια φορά την εβδομάδα. Ένιωθα ότι ακόμα κι αν κάποιος ήθελε να βγει μαζί δεν θα μπορούσα να ξανακάνω σεξ. Ποιος δεν θα είχε πρόβλημα να είναι με μια γυναίκα που δεν θα μπορεί να κάνει σεξ για έναν μήνα ή και περισσότερο κάθε φορά; Ανησυχούσα ότι δεν θα είχα ποτέ φυσιολογική σεξουαλική ζωή.
Όταν άρχισα το Valtrex (ένα φάρμακο που πολλοί συμπτωματικοί με έρπητα παίρνουν κάθε μέρα για να μειώσουν την ένταση των εξάρσεων και τη μεταδοτικότητα) οι εξάρσεις μου βελτιώθηκαν. Τώρα περνούν μήνες χωρίς έξαρση.
Συνειδητοποίησα ότι ήθελα να έχω μονογαμική σχέση. Ξεκίνησα να πηγαίνω σε έναν ψυχοθεραπευτή που με βοήθησε να χτίσω την αυτοπεποίθησή μου και να βρω ιδέες για το πώς να προσεγγίσω ξανά τη σκηνή των γνωριμιών. Ξαναμπήκα σε εφαρμογές γνωριμιών και λίγους μήνες μετά τη διάγνωσή μου, βγήκα στο πρώτο μου ραντεβού. Δεν πήγε καλά. Πήραμε smoothies και έγειρε το ποτήρι του προς το μέρος μου για να δοκιμάσω. Είπα όχι και ρώτησε γιατί. Σκέφτηκα «ωχ, να τα μας». Εξήγησα ότι έχω μια πάθηση και μετά το πρώτο ραντεβού εξαφανίστηκε. Ρώτησα αν η αποκάλυψή μου είχε κάποια σχέση και δεν απάντησε ποτέ. Ήταν πολύ αποθαρρυντικό.
Αλλά είχα καλύτερες εμπειρίες με ανθρώπους που ήταν ΟΚ με το ότι έχω έρπητα και με όσους δεν ήταν ΟΚ, αλλά το μετέφεραν με σεβασμό. Την άνοιξη του 2019 γνώρισα τον Miles.
Miles: Ήξερα πράγματα σχετικά με τα ΣΜΝ πριν γνωριστούμε – όπως το ότι υπάρχουν ένα σωρό είδη έρπητα. Ήξερα άτομα που είχαν στιγματιστεί από αυτό. Μεγάλωσα ακούγοντας κόσμο να το κοροϊδεύει, σαν να είναι κάτι για το οποίο πρέπει να ντρέπεσαι. Αλλά ποτέ δεν σκέφτηκα να δω κάποιον αρνητικά επειδή κόλλησε κάτι. Ήξερα ότι ο έρπης δεν θα ήταν επιζήμιος για την υγεία μου, ακόμα κι αν κολλούσα. Νομίζω ότι πολλοί δεν έχουν τις σωστές πληροφορίες κι έτσι θεωρούν ότι είναι κάτι που μειώνει το κοινωνικό στάτους κάποιου.
Robin: Πότε σου το αποκάλυψα;
Miles: Νομίζω μετά το δεύτερο ραντεβού μας.
Robin: Του έστειλα ένα κατεβατό εξηγώντας του την κατάσταση, επειδή ήθελα να είμαι ειλικρινής σχετικά το συντομότερο δυνατόν. Ήταν βράδυ. Περίμενα πολλή ώρα με το κινητό δίπλα μου να απαντήσει, σκεπτόμενη κάθε πιθανή έκβαση και προσπαθώντας να πείσω τον εαυτό μου ότι αν έχει πρόβλημα αυτό λέει περισσότερα για εκείνον παρά για μένα και δείχνει από την αρχή ποιος είναι. Αν δεν μπορεί να δεχτεί κάτι τόσο ασήμαντο όσο ο έρπης, τότε τι άλλο δεν μπορεί να δεχτεί;
Έπειτα πήρα ένα μήνυμα το επόμενο πρωί που έλεγε «Συγγνώμη, κοιμόμουν όταν έστειλες το μήνυμα. Δεν έχω πρόβλημα, μ’ αρέσεις και θέλω να δω πού μπορεί να πάνε τα πράγματα, και μπορούμε να το συζητήσουμε, αλλά δεν πρόκειται να φύγω για κάτι τέτοιο».
Miles: Είχαμε τρομερή επικοινωνία. Για μένα ο έρπης δεν είναι σημαντικός. Υπάρχουν τρόποι να τον αντιμετωπίζεις με ασφάλεια. Δεν επρόκειτο να με εμποδίσει να επιδιώξω μια πιθανή σχέση.
Robin: Την επόμενη φορά που βρεθήκαμε του εξήγησα τα συμπτώματα και τη θεραπεία μου, καθώς και τι έπρεπε να κάνουμε για να είμαστε ασφαλείς στο σεξ. Τότε νόμιζα ότι έπρεπε να χρησιμοποιώ προφυλακτικό κάθε φορά, έτσι του είπα ότι ήταν αδιαπραγμάτευτο επειδή δεν ήθελα να τον βάλω σε κίνδυνο. Επίσης είπα «θέλω να με εμπιστεύεσαι όταν σου λέω ότι έχω έξαρση και δεν θα κάνουμε σεξ τότε. Θέλω να έχουμε ανοιχτή επικοινωνία και να ξέρεις ότι βάζω πρώτα την ασφάλεια και την υγεία σου. Θέλω να κάνω ό,τι μπορώ για να μην σου το κολλήσω». Δεν ήθελα να περάσει ό,τι είχα περάσει εγώ.
Miles: Πάντα ήμουν υπέρ της προστασίας, όχι λόγω των ΣΜΝ αλλά και επειδή ήθελα να αποφεύγω ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες. Μόνο δυο φορές είχα κάνει σεξ χωρίς προφυλακτικό πριν από αυτή τη σχέση και φρίκαρα και τις δύο. Δυο μέρες ή βδομάδες χωρίς σεξ δεν με ενόχλησαν ποτέ σε σχέσεις. Θέλω το άλλο άτομο να νιώθει άνετα και αν δεν νιώθει άνετα να κάνει σεξ για κάποιον λόγο τότε ούτε κι εγώ. Είπα στην Ρόμπιν ότι την εμπιστεύομαι σχετικά με την υγεία της και δεν ανησυχούσα σοβαρά ότι θα κολλούσα έρπη.
Robin: Το στοματικό σεξ φαινόταν περίεργο διότι δεν υπάρχουν μέτρα προστασίας. Φαινόταν να αποκλείεται το στοματικό σεξ. Δεν ήξερα πώς να το προσεγγίζω με ασφάλεια. Σκέφτηκα ότι ίσως να μη μου το ξανακάνουν ποτέ.
Δεν είχα σκεφτεί ότι θα ήταν πρόβλημα να κάνω εγώ στοματικό σεξ, μέχρι που ένας πρώην με κατηγόρησε ότι το μετέδωσα έτσι έρπη. Δεν είχε στοιχεία ότι εγώ του το κόλλησα ή ότι κόλλησε μέσω του στοματικού σεξ αλλά και πάλι φοβόμουν.
Στο τέλος συμφωνήσαμε να κάνουμε στοματικό σεξ, αρκεί να ενημέρωνα για τις εξάρσεις και να έπαιρνα το φάρμακό μου. Σύντομα σταματήσαμε να χρησιμοποιούμε προφυλακτικό και στη διείσδυση.
Miles: Όταν αρχίσαμε να κάνουμε σεξ χωρίς προστασία, στην αρχή η Robin με ρωτούσε κάθε φορά αν ήμουν σίγουρος και μου υπενθύμιζε τους κινδύνους κι εγώ της έλεγα «παίρνεις το φάρμακό σου για να μειώσεις τον κίνδυνο. Ξέρω ότι δεν έχεις έξαρση. Δεν ανησυχώ».
Robin: Αν αποδομήσεις τον έρπητα και τον αξιολογήσεις ιατρικά και σωματικά είναι ουσιαστικά σαν να έχεις ένα σπυράκι στο στόμα σου ή στα γεννητικά σου όργανα. Δεν θα ταράξει την υγεία σου. Οι ψυχολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις είναι οι πιο έντονες.
Λίγο μετά τη διάγνωσή μου προσπαθούσα να μη νιώθω ολόκληρη σαν ένας τεράστιος ιός. Πάντα ήμουν περήφανη για την ικανότητά μου να εξηγώ τους κινδύνους στους άλλους, ώστε να παίρνουν σωστές αποφάσεις για το σεξ και αν κολλήσουν ξέρω ότι έκανα ό,τι μπορώ. Παρόλα αυτά μερικές φορές στο σεξ ο φόβος μετάδοσης σε κάποιον άλλον υπήρχε στο μυαλό μου. Ήταν τόσο έντονος που δεν μπορούσα να συγκεντρωθώ στο σεξ, ακόμα κι αν προσπαθούσα να εστιάσω στην αίσθηση της στιγμής παρά στις σκέψεις και αναγκαζόμουν να σταματήσω τελείως.
Ακόμα και τώρα μερικές φορές μου κολλάει αυτή η σκέψη. Ο Miles με καθησυχάζει ότι ο έρπης μου δεν επηρεάζει τον τρόπο που με βλέπει σεξουαλικά κι αυτό με βοηθάει να το σκέφτομαι λιγότερο την επόμενη φορά που θα κάνουμε σεξ. Αλλά εκείνη τη στιγμή δεν μπορώ. Δεν μπορώ να συγκεντρωθώ ξανά στο σεξ.
Miles: Το καταλαβαίνω όταν η Robin σκέφτεται αυτό το πράγμα. Όλο της το σώμα σφίγγεται, σαν να έχει πολύ άγχος και αρχίζει να κοιτάζει αλλού. Σταματάω, τη ρωτάω αν είναι καλά και την καθησυχάζω ότι δεν θα της το κρατήσω αν κολλήσω ούτε θα την αφήσω.
Robin: Ακόμα και με τον έρπη μου υπό έλεγχο υπάρχουν φορές που δεν μπορούμε να κάνουμε σεξ λόγω περιστασιακών εξάρσεων. Αλλά το στοματικό και το διεισδυτικό σεξ δεν είναι οι μόνοι τρόποι που μπορούν δυο άνθρωποι να αντλήσουν απόλαυση ο ένας από τον άλλον. Πολλοί αλληλοαυνανίζονται αλλά εμάς μας αρκεί να καθόμαστε απλώς αγκαλιά.
Miles: Ναι, βασικά πιστεύω ότι οι στιγμές που δεν μπορούμε να κάνουμε σεξ λόγω των εξάρσεων κάνουν τη σχέση μας πιο δυνατή. Επιβεβαιώνει ότι έχουμε οικειότητα και μέσα από άλλα πράγματα εκτός από το σεξ.
Robin: Στην αρχή της σχέσης μας δεν ένιωθα άνθρωπος, δεν ένιωθα ότι μου αξίζει το σεξ. Η σχέση με τον Miles με βοήθησε να εμπιστευτώ ότι οι άλλοι άνθρωποι μπορεί να δεχτούν αυτή την πάθηση. Υπάρχουν κάποιες μέρες που δεν σκέφτομαι καν το ότι έχω έρπη. Είναι από τα λιγότερο σοβαρά προβλήματα στη ζωή μου.
Για τα καλύτερα θέματα του VICE Greece, γραφτείτε στο εβδομαδιαίο Newsletter μας.
Περισσότερα από το VICE
Ο «Γρίφος» του Ισπανικού Skunk στην Ηγουμενίτσα
Η Marseaux θα Ήθελε να Δει Περισσότερους Συνομήλικούς της να Ψηφίζουν
Την Τελευταία Φορά που Μπλόκαρε η Διώρυγα του Σουέζ, Σχηματίστηκε μια Ουτοπική Κοινότητα στη Θάλασσα