Συνέντευξη με μία Δημοσκόπο

Εμπιστεύεσαι τις δημοσκοπήσεις που βλέπεις να περνούν από μπροστά σου; Αναρωτιέσαι γιατί τελικά πέφτουν έξω; Υπάρχει πειθαρχικό όργανο για να ελέγχει τις εταιρίες; Καθώς πλησιάζουμε προς την Κυριακή των εκλογών, επικοινώνησα με την πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου Εταιριών Δημοσκόπησης και Έρευνας Αγοράς (Σ.Ε.Δ.Ε.Α.), Χριστίνα Καράμπελα, για να την ρωτήσω τι απαντά στο γεγονός ότι οι πολίτες έχουν χάσει πλέον την εμπιστοσύνη τους απέναντι στις δημοσκοπήσεις.

VICE: Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε ότι πολλές δημοσκοπήσεις πέφτουν έξω. Για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό;
Χριστίνα Καράμπελα: Τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων αντανακλούν την αβεβαιότητα του εκλογικού σώματος σε σχέση με την ψήφο του, το φαινόμενο της τακτικής ψήφου, την απόφαση της τελευταίας ώρας (ψήφος στο παραβάν), καθώς και τις συχνές αλλαγές γνώμης του ψηφοφόρου στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου. Κατά συνέπεια, αυτό που αρκετές φορές μοιάζει με αδυναμία πρόβλεψης έχει να κάνει με την πραγματική αβεβαιότητα που το εκλογικό σώμα εκφράζει.

Η κοινωνία συνολικά είναι σε μετάβαση. Κατά συνέπεια, τα εργαλεία που την μετρούν αναγκάζονται να κάνουν μεθοδολογικές αναθεωρήσεις. Σε αυτή τη διαδικασία βρισκόμαστε σήμερα, στη διαδικασία επανασυντονισμού των δημοσκοπικών εργαλείων με το νέο κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι.

Γιατί ο κόσμος δεν απαντάει καν στις δημοσκοπήσεις;
Ο κόσμος στην Ελλάδα απαντά στις δημοσκοπήσεις και, μάλιστα, πολύ περισσότερο από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Τα ποσοστά απόκρισης τους τελευταίους μήνες είναι υψηλότερα στην κοινωνικοπολιτική έρευνα σε σύγκριση με την εμπορική/καταναλωτική έρευνα (η πολιτική απασχολεί τον πολίτη περισσότερο από την κατανάλωση).

Μπορούμε να πούμε ότι, με ασφάλεια, μπορεί μία δημοσκόπηση να προβλέψει το αποτέλεσμα των εκλογών;
Οι δημοσκοπήσεις μπορούν με ασφάλεια να περιγράψουν το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο και τις δυναμικές που αναπτύσσονται μέσα σε αυτό. Μπορούν με ασφάλεια να περιγράψουν τις μετακινήσεις, τις αγωνίες, την αμφιθυμία και τα κριτήρια του εκλογικού σώματος. Μπορούν με ασφάλεια να καταγράψουν τη δυναμική των κομμάτων και τον τρόπο που το εκλογικό σώμα συσχετίζεται με αυτά. Στον πυκνό πολιτικά χρόνο που ζούμε και στους στενούς προεκλογικούς ορίζοντες όπου τα δημοσκοπικά ποσοστά σε αξιολογικές ερωτήσεις το καλοκαίρι είχαν διακυμάνσεις της τάξης των 10-15 μονάδων ανά ημέρα, είναι άδικο να ζητάμε από τις δημοσκοπήσεις να προβλέψουν κάτι που δεν υπάρχει: τη βεβαιότητα του εκλογικού αποτελέσματος.

Ποιοι κανόνες δεοντολογίας παραβιάζονται πιο συχνά από τις εταιρίες δημοσκοπήσεων;
Οι εταιρίες μέλη του Σ.Ε.Δ.Ε.Α. (Σύλλογος Εταιριών Δημοσκόπησης και Έρευνας Αγοράς) δεσμεύονται από αυστηρούς κώδικες δεοντολογίας, για την εφαρμογή των οποίων ελέγχονται ετησίως με τακτικούς και έκτακτους ελέγχους μέσω του Π.Ε.Σ.Σ. (Ποιοτικός Έλεγχος Συλλογής Στοιχείων), δηλαδή του ελεγκτικού συστήματος αυτορύθμισης το οποίο εφαρμόζει ο κλάδος εδώ και δεκαετίες. Ο Π.Ε.Σ.Σ. έχει αναγνωριστεί από τον νόμο (Ν 3603/2007), ως σύστημα ελέγχου και ορθής επαγγελματικής πρακτικής και μάλιστα το σύστημα με απόφαση πρόσφατης έκτακτης γενικής συνέλευσης του Σ.Ε.Δ.Ε.Α. επικαιροποιήθηκε και αυστηροποιήθηκε.

Υπάρχει πειθαρχικό όργανο που εξετάζει «στημένες» δημοσκοπήσεις; Τι εικόνα έχετε από τέτοιου είδους φαινόμενα;
Υπάρχει θεσμικό όργανο. Πρόκειται για την Ελεγκτική Δημοσκοπήσεων στην οποία μπορεί να προσφύγει οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο και να καταγγείλει οποιαδήποτε δημοσιευμένη δημοσκόπηση θεωρήσει σκόπιμο.

Ο κόσμος δείχνει ότι έχει χάσει την εμπιστοσύνη του απέναντι στην αξιοπιστεία των δημοσκοπήσεων. Τι απαντάτε σε αυτό;
Το Διοικητικό Συμβούλιο του Σ.Ε.Δ.Ε.Α. κι εγώ προσωπικά, εργαζόμαστε εντατικά και θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της αξιοπιστίας του κλάδου και στη διάδοση της άποψης, ότι οι δημοσκοπήσεις είναι επιστημονικό εργαλείο καταγραφής των κοινωνικών συσχετισμών και τάσεων και όχι προβλεπτικός μηχανισμός. Οι δημοσκοπήσεις θα πάψουν να είναι αμφιλεγόμενες όταν κριθούν στην πραγματική τους λειτουργία και όχι όταν κρίνονται στην ικανότητά τους να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις τους τηλεοπτικού χρόνου που είναι σύντομος και λάτρης του μανιχαϊσμού.

Τι πιστεύετε ότι θα γίνει την Κυριακή των εκλογών;
Την Κυριακή των εκλογών οι πολίτες της χώρας θα ψηφίσουν απαντώντας στα εξής ερωτήματα/διλήμματα:

-Συναίσθημα ή ορθολογισμός και σε ποια αναλογία.

-Ποιος εγγυάται καλύτερα την κυβερνησιμότητα;

-Ποιος εγγυάται την καλύτερη (για τους πολίτες) εφαρμογή της συμφωνίας;

-Κυβέρνηση αυτοδυναμίας ή συνεργασίας.

-Ευρώ ή δραχμή.

Όπως βλέπετε δεν υποκύπτω στη γοητεία της πρόβλεψης του αποτελέσματος των εκλογών. Άλλωστε, δεν έχει ακόμα κριθεί. Θα το κρίνουν οι αναποφάσιστοι αφού πρώτα απαντήσουν στις παραπάνω ερωτήσεις/διλήμματα.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.