Η Μυστηριώδης Ιστορία του Aris San που Έκανε Γνωστό το Ελληνικό Λαϊκό Τραγούδι στο Ισραήλ

Υπάρχει μια μυστήρια μουσική ιστορία, η οποία αφορά έναν Έλληνα καλλιτέχνη που απέκτησε μεγάλη φήμη, όμως στην Ελλάδα παραμένει άγνωστη. Ο λόγος για την πορεία του Aris San, κατά κόσμον Αριστείδη Σεϊσανά, ο οποίος έζησε απίστευτες στιγμές δόξας στο Ισραήλ και στην Αμερική, με τον θάνατό του το 1992 να παραμένει σχεδόν ανεξιχνίαστος.

Γεννήθηκε στην Καλαμάτα το 1940 και σε ηλικία 17 ετών έφυγε για την Αθήνα με σκοπό να κυνηγήσει το όνειρό του, δηλαδή να γίνει μουσικός. Όπως αναφέρει και η ανιψιά του, Λίνα Σεϊσανά, στο ντοκιμαντέρ του Dani Dothan με τίτλο The Mystery of Aris San (2007), από μικρό παιδί κρατούσε συνεχώς ένα μουσικό όργανο στα χέρια του.

Ωστόσο, οι γονείς του δεν ήταν μεγάλοι fans της μουσικής και έτσι ο Άρης έφυγε για την πρωτεύουσα, όπου άρχισε να παίζει κιθάρα και να τραγουδάει σε ταβέρνες της Πλάκας.

Η απόφαση να φύγει για το Ισραήλ

Βρισκόμαστε στο 1957 και πέφτουμε πάνω στο πρώτο -και ίσως το πιο ασήμαντο- ερώτημα σχετικά με τη ζωή του Aris. Πώς αποφάσισε να τα αφήσει όλα πίσω και να φύγει για το Ισραήλ; Υπάρχουν αρκετές εκδοχές: Κάποιοι ισχυρίζονται ότι ένας μάνατζερ που είχε έρθει στην Ελλάδα με σκοπό να γυρίσει πίσω με έναν ταλαντούχο μουσικό και να τον κάνει superstar, τον άκουσε να παίζει στην Πλάκα και τον έπεισε να τον ακολουθήσει.

Άλλοι, μεταξύ των οποίων και η πρώην σύντροφός του, Aliza Azikri, λένε πως απλά δεν ήθελε να πάει στρατό. Τέλος, υπάρχουν και αυτοί που πιστεύουν ότι ένας έρωτας τον έκανε να φτάσει μέχρι το λιμάνι της Χάιφα έχοντας μόλις κάποια ψιλά στην τσέπη. Μπορεί να μην ισχύει τίποτα από αυτά ή και όλα μαζί!

Το σημαντικό είναι ότι έφτασε.

Ο ξεχωριστός ήχος του Aris San

Επηρεασμένος από τα ρεμπέτικα και το λαϊκό τραγούδι, ο Aris χρησιμοποιούσε την κιθάρα σαν να ήταν μπουζούκι. Αυτό το γρήγορο και τσαχπίνικο παίξιμο που θύμιζε κάτι μεταξύ surf και blues, πάνω από ρυθμικά σχήματα old-school, ελληνικής μουσικής τον έκανε να ξεχωρίσει. Παράλληλα, η φωνή του ήταν μεστή -είχε κάτι το «Καζαντζίδικο»- και το performance του θύμιζε rockstar. Το αποτέλεσμα ακούγεται φρέσκο μέχρι σήμερα και γι’ αυτό βλέπουμε labels όπως η Fortuna να επανεκδίδουν τους δίσκους του.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι πριν φύγει από την Ελλάδα είχε κυκλοφορήσει το single Οκτώ Χτυπάει το Ρολόι από την Odeon, στο οποίο βρίσκουμε ως b-side το κομμάτι Το Παράκανες Σωκράτη, που αποτελεί ένα ντουέτο με την τεράστια Βούλα Γκίκα. Μάλιστα, μπορεί κάποιος να τον δει στην ταινία Οι Τρακαδόροι της Αθήνας, στην οποία πρωταγωνιστεί ο Κώστας Χατζηχρήστος. Βέβαια, όλα αυτά δεν συγκρίνονται με τις δόξες που έμελλε να ζήσει στο μέλλον.

Η επιτυχία

Αποφασίζει να αλλάξει το όνομά του σε Aris San και αποκτά επαφές με Έλληνες του Ισραήλ, οι οποίοι είχαν κατά βάση καταγωγή από τη Θεσσαλονίκη. Ξεκινάει να εμφανίζεται στο κέντρο διασκέδασης «Αριάννα» και για τα επόμενα χρόνια η πορεία του είναι ανοδική. Η εκρηκτική σκηνική του παρουσία σε συνδυασμό με το ξεχωριστό του παίξιμο στην κιθάρα τον κάνουν να ξεχωρίζει. Έλληνες και Ισραηλινοί μαζεύονται στο μαγαζί για να τον θαυμάσουν και γεμίζουν την πίστα με λεφτά.

Παράλληλα αρχίζει να δισκογραφεί, όμως, παρότι οι ζωντανές εμφανίσεις του είναι τρομερά επιτυχημένες, το ραδιόφωνο τον σνομπάρει. Αυτό είναι κάτι που τον ενοχλεί, όμως τα λεφτά που έρχονται είναι πολλά, οι γνωριμίες του πολύ σημαντικές και έτσι ο Aris βρίσκεται ως συνιδιοκτήτης σε τρία νυχτερινά κέντρα, να παίζει μπροστά σε υψηλόβαθμα στελέχη του στρατού, όπως ο στρατηγός Μοσέ Νταγιάν.

Παντρεύεται με Ελληνίδα και αποκτούν ένα παιδί. Παρότι δεν ήταν Εβραίος, χάρη στις γνωριμίες του και την αγάπη του για τη χώρα, παίρνει τελικά ισραηλινό διαβατήριο. Στο club “Zorba”, του οποίου ήταν ιδιοκτήτης, γνωρίζει την Aliza Azikri. Αναπτύσσουν ερωτική σχέση και οι gossip στήλες της εποχής ασχολούνται συνεχώς μαζί τους. Είναι και οι δυο παντρεμένοι, αλλά αυτό δεν τους σταματά. Ο Aris της γράφει τραγούδια κατακτώντας μαζί της και τον κόσμο του ραδιοφώνου. Το ένα hit διαδέχεται το άλλο και ο Έλληνας μουσικός γίνεται κάτι σαν τον Serge Gainsbourg του Ισραήλ.

Μαζί με την Aliza αποκτά ακόμη ένα παιδί, την Sanny. Κάπου εκεί ξεκινούν τα προβλήματα. Η σχέση τους περνάει κρίση και την ίδια στιγμή ο Τύπος της εποχής διαδίδει τη φήμη ότι ο Aris San είναι κατάσκοπος, ο οποίος παίζει μπροστά σε Ισραηλινούς στρατιωτικούς και κρύβει στην κιθάρα του μια κάμερα. Ο ίδιος δηλώνει μεγάλη αγάπη για τη χώρα και κατακεραυνώνει τις φήμες, όμως ο συνδυασμός της εν λόγω φήμης με την κατεστραμμένη προσωπική του ζωή, τον ωθούν στην απόφαση να φύγει.

Το αμερικανικό όνειρο που έγινε εφιάλτης

Επόμενη στάση: Νέα Υόρκη.

Μαζί με τον μάνατζέρ και μπράβο του, Εli Dishi, δοκιμάζουν να πετύχουν στην Αμερική. Ο Aris αλλάζει ντύσιμο και αρχίζει να φοράει περούκες με σκοπό να ανανεώσει το στιλ του. Ανοίγει το club “Sirocco” και παίζει εκεί. Η επιτυχία του είναι τρομερή. Εκεί παρτάρουν τεράστιοι stars της εποχής. Από τον Frank Sinatra μέχρι τον Anthony Quin. 

Βέβαια, σε κάποια τραπέζια κάθονται και μεγάλα κεφάλια της μαφίας, με τα οποία ο Aris αποκτά προσωπικές σχέσεις. Παράλληλα, κάνει εκτεταμένη χρήση κοκαΐνης - μια συνήθεια που με τον καιρό ξεφεύγει. Τελικά η Αστυνομία κάνει έφοδο στο μαγαζί, βρίσκει μεγάλες ποσότητες ναρκωτικών και συλλαμβάνει τον μουσικό και ιδιοκτήτη.

Το FBI ζητάει από τον Aris να δώσει πληροφορίες για τους μαφιόζους με αντάλλαγμα την απαλλαγή του από τις κατηγορίες. Δεν ενδίδει και έτσι περνάει δύο χρόνια στη φυλακή, όπου, σύμφωνα με τον μάνατζέρ του, υπέστη βασανιστήρια από τους δεσμοφύλακες, ως εκδίκηση για τη σιωπή του. Βγαίνοντας, είναι πολύ διαφορετικός. Έχοντας βάλει λουκέτο στο “Sirocco” δοκιμάζει να ανοίξει κάποια ακόμη club, αλλά πέφτει έξω και χρωστάει παντού. Ακόμη και στη μαφία.

Περνάει το υπόλοιπο διάστημα μεταξύ Ισραήλ και ΗΠΑ, προσπαθώντας να κάνει ένα μουσικό comeback. Τα πράγματα πάνε σχετικά καλά στην χώρα της καρδιάς του, όμως, στην Αμερική ο κλοιός στενεύει και ξαφνικά έρχεται μια νέα πρόταση.

Τελευταίο κεφάλαιο: Ουγγαρία

Είναι 1992 και ο Eli Dishi βρίσκεται στην Ουγγαρία όπου πείθει έναν ιδιοκτήτη club να κλείσει τον Aris San. Τον φέρνουν εκεί και αρχικά παίζει με αντάλλαγμα φαγητό,  ένα διαμέρισμα και λίγα χρήματα. Ο κόσμος τον λατρεύει. Έλληνες και Ισραηλινοί γεμίζουν το μαγαζί - και την πίστα με λεφτά. Του κλείνουν μια μεγάλη συναυλία όπου πρόκειται να εμφανιστεί μπροστά σε 5.000 άτομα, όμως ένα βράδυ μπλέκεται σε έναν καβγά και του σπάνε το χέρι. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι του την είχε στημένη η μαφία από την Αμερική.

Βγαίνοντας από το νοσοκομείο πέφτει σε κατάθλιψη. Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα δεν θα μπορούσε να παίξει. Ένα βράδυ και ενώ περπατούσε με τον Dishi, παθαίνει έμφραγμα.

Το μεγάλο μυστήριο του θανάτου του

Ο μάνατζέρ του είναι συνεχώς στο πλευρό του. Δείχνει να είναι καλύτερα, όμως ένα πρωί που πήγε να τον δει ο Aris δεν ήταν πουθενά. Εδώ, μπλέκει το πράγμα και όλοι έχουν έναν παράξενο ρόλο. Ο ίδιος ισχυρίζεται ότι κάποιος τον έπνιξε με μαξιλάρι, ενώ για μέρες δεν τον άφηναν να δει το πτώμα. Παράλληλα, η οικογένεια επικοινωνεί μαζί του και αναφέρει ότι στη διαθήκη του είχε ζητήσει να αποτεφρωθεί. Μάλιστα η γυναίκα του Aris, Πόπη, επικοινωνεί και με την ανιψιά του στην Ελλάδα και της ζητάει να πάει στη Βουδαπέστη για να αναλάβει τη μεταφορά της τέφρας του στη Νέα Υόρκη. Ωστόσο, στη συνέχεια δεν την παίρνει ξανά τηλέφωνο.

Όπως μπορεί να δει κανείς και στο ντοκιμαντέρ, κανείς από τους οικείους του δεν πιστεύει ότι ο Aris έχει πεθάνει. Ο μόνος που ισχυρίζεται ότι τον είδε νεκρό είναι ο Eli Dishi. Η βασική θεωρία θέλει τον Aris, είτε να έχει μπλέξει ξανά με τη μαφία είτε να έχει κουραστεί, έχοντας την ανάγκη να αποσυρθεί. Δηλαδή ότι σκηνοθέτησε τον θάνατό του και εξαφανίστηκε. Η περίεργη στάση της οικογένειάς του, σε συνδυασμό με τη σπάνια επιθυμία -ειδικά για έναν χριστιανό ορθόδοξο εν έτει 1992- να αποτεφρωθεί, δημιουργούν ερωτηματικά. Μην ξεχνάμε ότι εκείνη την περίοδο η Ουγγαρία ήταν μια χώρα που κινούταν μέσα στη διαφθορά. Το να σκηνοθετήσεις έναν θάνατο δεν θα ήταν κάτι ανέφικτο.

Φίλοι και γνωστοί του υποστήριξαν, τουλάχιστον το 2007 όταν και γυρίστηκε το ντοκιμαντέρ, ότι ο Aris έγινε ξανά Αριστείδης και περνάει τον χρόνο του σε κάποιο ελληνικό νησί, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Μάλιστα, ένας μουσικός από την μπάντα του υποστηρίζει ότι κάποια στιγμή άκουσε στο ραδιόφωνο ένα τραγούδι με μοντέρνα παραγωγή, που δεν θα μπορούσε να έχει γραφτεί από κάποιον άλλο.

Εν κατακλείδι 

Όπως και να’ χει, ο τάφος του Αριστείδη Σεϊσανά βρίσκεται, σχεδόν ξεχασμένος, σε ένα νεκροταφείο της Νέας Υόρκης, μακριά από την Καλαμάτα ή την πατρίδα που αγάπησε, το Ισραήλ. Η ιστορία του σχεδόν δεν έφτασε στην Ελλάδα, ενώ ακόμη και στη χώρα όπου μεγαλούργησε και στην οποία σύστησε μια μεγάλη της αγάπη, το ελληνικό λαϊκό τραγούδι, έχει σχεδόν ξεχαστεί.

Ωστόσο, ο Aris San, με τα σωστά του και τα λάθη του, έζησε μεγάλες δόξες και εξίσου μεγάλους κατήφορους, όπως συμβαίνει με πολλούς τεράστιους καλλιτέχνες. Έφυγε χαρίζοντας, σε όσους θέλουν να την ψάξουν, μια ξεχωριστή μουσική ιστορία.

Ακολουθήστε τον Αντώνη Κωνσταντάρα στο Ιnstagram.

 Περισσότερα από το VICE

Η Μυστική Γκαλερί από Όπου Εκατομμυριούχοι Αγοράζουν Δεινοσαύρους και Σπάνια Αντικείμενα

Έζησα σαν Έλληνας Πριν από την Κρίση για μια Mέρα

Φωτογραφίες και Ιστορίες από τον Μυστικό Κόσμο των Στριπτιτζάδικων

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.