Shigellose is de soa waarvan sommigen niet eens weten dat ze het hebben

Als de naam Shigellose je niet bekend voorkomt, dan ben je niet de enige. Maar als je na seks wel eens last hebt gehad van iets dat op buikgriep lijkt, is het de moeite waard om even verder te lezen. Shigellose is een soa die mensen ook makkelijk verwarren met voedselvergiftiging omdat de bacteriën die in je ontlasting zitten de symptomen veroorzaken – diarree, buikkrampen en koorts. Het is een erg besmettelijke soa die zich snel verspreidt via een klein aantal bacteriën. Als je bijvoorbeeld aan rimmen en/of anale seks doet, kun je dus besmet raken of iemand anders besmetten.

In januari waarschuwde de UK Health Security Agency (UKHSA) in een persbericht voor een toename van het aantal gevallen van Shigellose in het Verenigd Koninkrijk. Die toename is vooral te zien “bij homoseksuele en biseksuele mannen en mannen die seks hebben met mannen (MSM)” – hoewel iedereen het kan krijgen, ongeacht geslacht of seksuele geaardheid.  

Deze cijfers zijn waarschijnlijk het topje van de ijsberg, want hoewel de soa zeer besmettelijk is, krijgt niet iedereen de juiste diagnose en laten weinig mensen zich ervoor behandelen. Ian Howley, CEO van de liefdadigheidsinstelling voor gezondheid en welzijn LGBT HERO, zegt dat er sinds de afschaffing van de coronamaatregelen weer een stijging van gevallen te zien is. 

“Tijdens het hoogtepunt van de pandemie onthielden veel MSM’ers zich van seksuele activiteiten, waaronder groepsseks – een setting waarin Shigellose waarschijnlijk sneller wordt overgedragen,” vertelt Howley aan VICE. “Maar sinds de beperkingen zijn opgeheven, zijn mensen langzaam teruggegaan naar pre-pandemische seksuele bezigheden. Dit is waarschijnlijk de reden waarom we momenteel een stijging zien van het aantal Shigellose-gevallen onder queer mannen.”

Vanwege de manier waarop het zich verspreidt, zijn MSM’ers die houden van groepsseks, donkere kamers en cruising, vatbaarder voor Shigellose. “Je kunt het oplopen door een heel klein beetje poep in je mond te krijgen. Dit kan gebeuren als je iemand rimt, vingert of beft nadat ze iemand anders anaal hebben gepenetreerd,” vertelt UKHSA's Mateo Prochazka aan VICE. “Je loopt meer risico Shigellose op te lopen in darkrooms, privé-seksclubs of cruisingplekken. Want daar hebben mensen meestal seks met meerdere nieuwe seksuele partners.”

Als je Shigellose oploopt, dan merk je dat waarschijnlijk al binnen één tot vier dagen. De typische symptomen – diarree, buikkrampen en koorts – verdwijnen meestal binnen een week, hoewel de UKHSA opmerkt dat “sommige mensen in het ziekenhuis moeten worden opgenomen en een intraveneuze antibioticabehandeling nodig hebben” om te herstellen.

Kyle, een 34-jarige homoseksuele man uit Londen die anoniem wil blijven vanwege zijn werk, had een ‘slopende’ ervaring met Shigellose. Kyle is er “vrij zeker” van dat hij de soa het afgelopen jaar vier keer kreeg, elke keer nadat hij seks had met meerdere partners in een homosauna of orgie.

“Voor mij was Shigellose een ergere soa dan gonorroe, omdat de symptomen heftiger zijn,” zegt hij. “Je voelt je echt goed ziek. Omdat je de hele tijd diarree hebt, een ongemakkelijk opgeblazen gevoel en ook heel erge buikpijn, zul je ook vrije dagen moeten opnemen, wat niet altijd noodzakelijk is bij gonorroe.”

Joseph, een 30-jarige homoseksuele man uit Londen die ook anoniem wenst te blijven, liep afgelopen juli Shigellose op nadat hij iemand rimde, en ervaarde de symptomen als “genadeloos”. “Ik werd wakker en voelde me goed genoeg om naar de sportschool te gaan, maar een paar uur later was ik erg ziek en toen begon de diarree. Ik kon niets binnenhouden,” herinnert hij zich. “In de 48 uur die daarop volgden, was ik alleen maar aan het overgeven of ik scheet in mijn broek.”

Na twee dagen stopte Joseph eindelijk met overgeven, maar de chronische diarree hield nog zes dagen aan. “Ik dronk één liter water met een hydratatie poederzakje per dag – dat was alles wat ik aankon,” zegt hij. “Ik at niet, ik dronk niets anders, en ik kon zelfs geen tv kijken omdat ik er gewoon helemaal doorheen zat. Ik had hoge koorts en een onrustige maag. Ik kan me nog steeds niet helemaal goed herinneren wat ik die zes dagen heb gedaan, behalve dat ik het grootste deel van de dag, en de nacht, op de badkamervloer heb gelegen.” 

Zowel Kyle als Joseph gingen naar hun huisarts met hun symptomen, maar daar kregen ze niet meteen de juiste diagnose. Joseph probeerde aan zijn huisarts uit te leggen dat hij Shigellose had opgelopen. Dit werd pas bevestigd toen hij een maand later terugging met “ernstige symptomen van het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS), die erg ongewoon voor me waren”. Uiteindelijk belde zijn huisarts hem op om excuses aan te bieden voor de late diagnose.

Kyle had een vergelijkbare ervaring. Slechts één van de vier keren dat hij zijn huisarts bezocht, kreeg Kyle antibiotica voorgeschreven. “Meestal snapten ze niet waar ik het over had,” zegt hij. “Ik zei dan: ‘Ik denk dat het Shigellose kan zijn’, maar dan antwoordden ze gewoon: ‘Hmm, ben je in landen geweest waar je vies water hebt gedronken?’”

Kyle zegt dat het probleem deels te maken had met zijn ongemak rond het bespreken van een intiem seksueel gezondheidsprobleem met de huisarts. “Ik vond het nogal moeilijk om in die situatie te zeggen: ‘Ik heb aan iemands pik gezogen nadat diegene iemand zonder condoom in de kont had geneukt. En daarom denk ik dat ik Shigellose heb”, zegt hij.

Daarom raadt Ian Howley van LGBT Hero aan om naar je plaatselijke kliniek voor seksuele gezondheid te gaan als je vermoedt dat je het hebt.  “Veel huisartsen zijn niet op de hoogte van Shigellose of denken er niet aan, tenzij je er zelf over begint,” beweert hij. “Een seksuele gezondheidskliniek is beter voorbereid om de symptomen aan te pakken en je voelt je misschien meer op je gemak om er met hen over te praten.”

Dokter Alan McOwan werkt bij een kliniek voor seksuele gezondheid in Londen, en zegt dat je zeker medisch advies moet inwinnen als “je bloed en/of slijm in de diarree hebt, koorts krijgt of als de symptomen langer dan een week aanhouden”.

De simpelste manier om ervoor te zorgen dat je geen Shigellose oploopt is om rimmen, fisten en orale seks direct na anale seks te vermijden. “Maar als je van die seksuele handelingen geniet, dan is dat niet echt realistisch, toch?”, zegt Howley. Aandacht besteden aan je persoonlijke hygiëne is dan de beste optie.

“Zorg ervoor dat je je kont goed schoonmaakt na het toiletgebruik, maak je pik schoon na condomloze seks partijen, was je handen na het fisten,” zegt hij. “En vergeet niet dat je geen seksuele handeling hoeft te ondergaan om Shigellose op te lopen, want het kan ook worden overgedragen door huid-op-huidcontact. Regelmatig je handen wassen is dus echt belangrijk.”