Hoe komt het dat sommige sociale bijeenkomsten ongelooflijk leuk zijn en sommige juist niet?

Er zijn een boel bijeenkomsten in het leven die niet leuk hoeven te zijn. Vergaderingen. Salarisbesprekingen. Begrafenissen van jonge mensen. Maar dingen als verjaardagen, afterparty's en diners met vrienden moeten dat wel zijn. Waarom zijn ze dat dan soms niet? En soms juist wel? Ik ben een ietwat onzekere jongen die daar al een leven lang over nadenkt. Mijn ideeën erover zou ik nu graag met je delen.

Om te verklaren waarom de ene bijeenkomst wel leuk is en de andere niet, moeten we eerst een idee hebben van wat we met 'leuk' bedoelen. Ik geloof dat dat neerkomt op de vraag of de vibe er is, en of er gevibed kan worden. En om niet in een cirkelredenering te vervallen: viben is een vorm van creatieve communicatie, die leidt tot lachen, inzicht en diepe blijdschap over het samenzijn met mensen. Het is daarmee niet hetzelfde als 'gezellig'. Gezellig, dat is iets wat je oom of tante het vindt als er bepaalde vinkjes bij een bijeenkomst te zetten zijn. Was er taart, voldoende vloeistof om iedereen gehydrateerd te houden, stoelen om in een kring rond elkaar te zitten en vielen er in die kring geen onvertogen woorden?

Viben is hoger dan gezellig. Het is de hoogste vorm van casual menselijke communicatie. De socioloog Emile Durkheim heeft ooit een theorie bedacht over 'een collectief bruisen'. Dat is een fenomeen waarbij leden van een groep geïnspireerd raken om hetzelfde te voelen en te denken en elkaar te ondersteunen. Bij Durkheim was dat meer een religieus ding, maar het lijkt redelijk op hetzelfde neer te komen.

In tegenstelling tot 'gezelligheid' is de vibe fragiel, een kostbaar zaadje dat alleen in de juiste omstandigheden kan ontkiemen. Ik denk dat de volgende elementen ermee te maken hebben.

Als je depressief bent, of baalt omdat je geen geld hebt, of verdrietig bent omdat iemand dood is, en je gedachten blijven daarin hangen, wordt er niet gevibed. Met verdrietige mensen is het nu eenmaal lastig viben. Als iemand anders in de groep zich zo voelt, is het goed om de zorgen op tafel te krijgen. Het uitspreken ervan en het delen met de anderen zorgt ten eerste voor opluchting, en ten tweede voor een vertrouwensband. Dat laatste is belangrijk voor een vibe. Viben is voor een deel aanvoelen wanneer iemand in zak en as zit, en daar op een slimme, niet lompe manier naar vragen. Zaak is om niet als een fanaticus te blijven dooremmeren over iets kuts, als iemand gewoon geen zin heeft om erover te praten. Viben is nooit met bruut sociaal geweld af te dwingen. Dit is denk ik ook de reden waarom je met een kater makkelijker vibet: je staat niet te veel stil bij je zorgen, omdat je aandachtsspanne zich niet verder uitstrekt dan de mensen met wie je dan aan het hangen bent.

De vibe kan soms uren uitblijven en dan opeens inslaan. Vaak gaat er een enerverende belevenis aan vooraf. Een verhaal waardoor iedereen de slappe lach krijgt, of een door iedereen gewaardeerd lied als Africa van Toto dat op hoog volume wordt afgespeeld, zijn voor de hand liggende voorbeelden. Soms zijn het ook externe factoren die ervoor zorgen dat er vervolgens gevibed kan worden. Een moshpit, een vechtpartij, het nieuws dat een beroemd persoon is overleden, een brand verderop in de straat. Iets dat adrenaline opwekt, en waardoor iedereen kan stilstaan bij de vreemdheid en schoonheid van het leven. VIBES.

Viben is een staat van zijn waarin mensen genieten van sociaal zijn, en wat je dus per definitie met twee of meer mensen doet. Pas wel op dat die groep niet te groot wordt – acht is ongeveer de max. Als er te veel mensen zijn, verstaan mensen elkaar niet meer, of moeten mensen in een kring zitten. Kringverjaardagen zijn moordend voor de vibe. Door de vorm van de kring kun je de mensen die het dichtst bij je zitten niet goed aankijken, en bijna alles wat je zegt wordt direct op de hele groep geprojecteerd, wat verstikkend werkt. Als je te ver van iemand vandaan zit, kan er überhaupt nooit een natuurlijk gesprek ontstaan. Bovendien is er de kans dat er steeds één iemand aan het woord is waar iedereen naar moet luisteren. Ik ril van hoe anti-vibe dit is.

Mocht je meer dan acht mensen uitnodigen op een feest, zorg dat mensen zich op natuurlijke wijze opsplitsen in verschillende groepen. Statafels kunnen een optie zijn, aparte rookplekken buiten, of gewoon een simpele kamerverdeler. Lok mensen met worstenbroodjes naar de keuken. Doe iets.

Hoe goed je de ander(en) kent hoeft niks uit te maken. Soms kun je uren met je beste vrienden zitten zonder dat de vibe ontstaat, en een huisfeest waar je niemand kent kan een fantastische avond opleveren. Met vrienden werkt het vaak om niet de al zo vaak besproken onderwerpen te kiezen, maar tot nieuwe onderwerpen of ideeën te komen. Bij vreemden is het vaak nuttig om zo snel mogelijk het oppervlakkige beleefdheidsniveau te verlaten en door te stomen naar level 2. Dat doe je door na de standaard 'wat-voor-werk-doe-je'-vragen en het vriendelijke knikken even een klein prikje uit te delen. Een beetje plagen, sarcasme, een vileine opmerking. Niets buitensporigs, maar gewoon even aanvoelen wat voor vibe-vlees je in de kuip hebt.

Overigens is de ene persoon van nature nu eenmaal een hardere viber dan de ander. De muurbloem drinkt z'n biertje en wacht af tot er iemand naast 'm komt zitten; de powerplayer brengt vibes door een tas met shoarma op tafel te toveren, een meegebrachte discolamp in een fitting te draaien of verhalen te vertellen over dat Coolio in het Ruhrgebied zou wonen. Zulke vibevlinders moet je koesteren.

Viben is de hele groep in een positieve gemoedstoestand brengen, zodat iedereen gelijkwaardig in dat goede gevoel kan delen. Laatst zag ik een meesterviber aan het werk: Otto Wichers, ook bekend als Lucky Fonz III. De situatie: we stonden met vieren rondom een statafel: twee meisjes, Otto en ik. We kenden elkaar slechts een beetje. Het gesprek begon met een anekdote van Otto. Hij had op Pinkpop gespeeld, en was verrukt over het feit dat zesduizend man zijn liedjes meezongen.

Goed verhaal, maar met twee mogelijke vibe-valkuilen. Ten eerste: mensen houden ervan over zichzelf te praten, en te blijven hangen op hun prestaties en verworvenheden. Ten tweede: mensen houden vaak niet van al te grote statusverschillen. Die dreigden te ontstaan. De kunstenaar Lucky Fonz versus eenvoudige verhalenvertellers uit de media. Maar Otto trapte er niet in. Hij vroeg ons in plaats daarvan oprecht geïnteresseerd naar wat wij deden. Extra aandacht besteedde hij aan de stilste van de groep. Die statusnivellering is essentieel voor de vibe. Zo kwamen we in zeer vibende sferen te praten over het schrijven van dingen, een nare theaterclown die voorstellingen verstoort, onze passies, onze gedeelde hopes en dreams in het leven. Daarna dansten we met groot plezier en nu zijn we vrienden, wat al met al best vibey is.

Viben is groepsgewijs een proportionele hoeveelheid aandacht aan de deelnemers van de bijeenkomst toewijzen. Proportioneel dus: dat iemand met een groot ego het woord vaker naar zich toetrekt is niet per se slecht. Verlegen types die weinig inbrengen zijn oké. Het is alleen zaak een balans te vinden in het gesprek waarbij iedereen zich senang voelt, en waarin gedeelde wetenswaardigheden geïnteresseerd aangehoord en verwerkt kunnen worden tot iets groters.

Wanneer iemand te veel focust op z'n eigen performance en daardoor het hogere doel van de bijeenkomst dreigt te vergeten, kun jij als viber met subtiele tikjes bijsturen. Het simpelste middel is de vraag. Als de ADD'er vijf minuten aan een stuk aan het ratelen is over een technisch detail van zijn werk, kun je bijvoorbeeld toeslaan op een gespreksluw moment. Vraag dan aan de muurbloem wat hij of zij voor werk doet. Dit is geen listige truc – je bent werkelijk geïnteresseerd. Blijkt in zo'n geval dat de stille wateren van de muurbloem niets interessants onder het oppervlak herbergen, knik dan beleefd en staak je vibepogingen bij die persoon. De vibe wordt niet gecreëerd door de saaien onder ons, dus je zal zelf met een ronkende anekdote moeten komen, bijvoorbeeld over dat je via via hebt gehoord dat Coolio tegenwoordig in het Ruhrgebied schijnt te wonen, of iemand anders een voorzet moeten geven.

Een van de meest effectieve gesprekstactieken om de vibe tot stand te brengen is het creëren van wat je zou kunnen noemen Het Beeld. Dat is een gedeeld, laagdrempelig gespreksonderwerp, dat het liefst een groot, hilarisch, duidelijk beeld bevat. De theaterclown. Een anekdote over de nazi-dwerg van Leidsendam. Coolio in het Ruhrgebied. Dit soort beelden zijn als een nucleaire vibe-piñata, waar iedereen maar tegenaan hoeft te meppen om het roodgloeiend vibesnoep te laten sproeien.

Het kan met gespreksonderwerpen ook misgaan als je je publiek verkeerd inschat. Laatst zat ik met een kater op een feestje waarbij iemand een Beeld maakte van stukadorende Polen in een kerk. Een deel van de mensen kon er door het foute-oom-gehalte niet echt om lachen. Anti-vibe. Pas ook op met grappen of beelden die met ziektes te maken hebben. Een grap op het randje kan vibes brengen, een grap over het randje kan de sfeer goed verzieken.

Ook een intellectueel bedoelde opmerking kan zowel goed vallen ('hey, iemand met interesse in iets ingewikkelds waarin ik ook interesse heb') als vernietigend werken (als mensen je door je opmerking een pretentieuze, of juist domme lul vinden). Ik vroeg toen ik een beetje dronken was een keer aan Groene Amsterdammer-redacteur Thijs Kleinpaste wie zijn favoriete denker was. "Isaiah Berlin," zei hij geloof ik, en toen gaf hij daar een slimme reden voor. Daarna vroeg hij natuurlijk: "En de jouwe?" Ik mompelde iets over J.S. Mill en dacht aan alle boeken die ik heb gelezen en slecht heb begrepen, en toen raakte ik gedeprimeerd. Dat was niet vibe.

Ik ga persoonlijk het hardst op groepsharmonie en talige vibes. Dat komt waarschijnlijk doordat ik een onzekere schrijver ben. Maar zoals gezegd zijn er vele andere wegen die tot viben leiden. Misschien dans je wel. Misschien kun je schilderend viben. Probeer eens wat, de volgende keer dat je met mensen bent. Maar vergeet niet: het is met de vibe zoals met de liefde. Je herkent het als het er is, maar je zult er nooit compleet je vinger op kunnen leggen. De vibe laat zich niet afdwingen. Wat je wel kunt doen is je inspannen om je medemens het gevoel geven iets waard te zijn, door interesse in hun bestaan op te brengen. Vibe ze! Lees ook:

_[Waarom je als man na je twintigste je vrienden kwijtraakt ](http://www.vice.com/nl/read/waarom-je-als-man-na-je-twintigste-je-vrienden-kwijtraakt-293)_Hoe je als twintiger met succes een lange relatie kan hebben

Hoe moet je uitgaan als je hebt besloten even niet te drinken?