Aan een lege themaweek voor mensen die geen huis kunnen kopen hebben we niets

Hoera, de mooiste week van het jaar voor iedereen met een voorliefde voor wonen op een vaste verblijfplaats is aangebroken! Het is zeven dagen lang ‘de Week van de Starter’, een initiatief van een hele zooi organisaties – waaronder het ministerie van Binnenlandse Zaken, de Nederlandse Vereniging van Banken en De Hypotheekshop – die ons alle kneepjes van het woonvak willen bijbrengen. En dan heb ik het niet over het kiezen van kamerplanten die wel leuk zijn maar niet snel doodgaan of hoe je omgaat met die ene buurman die zeker zestien uur per dag focust op het bloed onder jouw nagels, maar over hoe je daadwerkelijk een huis kunt bemachtigen. 

In principe een nobel streven. Wij, jonge mensen, hebben het namelijk ontzettend moeilijk op de woningmarkt. Een week of wat geleden spraken we nog uitgebreid met stadsgeograaf Cody Hochstenbach. Een van de conclusies van dit interview is dat het kopen van een woning dusdanig moeilijk is dat we maar beter zo snel mogelijk onze obsessie met koopwoningen links kunnen laten liggen, en ons in plaat daarvan meer moeten verdiepen in hoe we met z’n allen het een beetje fijner kunnen maken om woonruimte te huren. 

De Week van de Starter komt met een heel andere oplossing: informatie. De gedachte lijkt te zijn dat het hurende jongeren niet alleen aan geld en kansen, maar vooral ook aan de juiste kennis ontbreekt om een woonruimte in het bezit te krijgen. Daarom is er een overzichtelijke website opgetuigd, met strak opgemaakt advies voor woningzoekenden. Laten we even kijken naar de eerste twee tips die worden gegeven voor jou, jong mens die nog altijd in de naïeve veronderstelling leeft dat het kopen van een huis voor jou wel mogelijk is.  

Tip 1: Je hebt spaargeld nodig om een huis te kunnen kopen

Tip 2: Houd ook spaargeld achter de hand nadat je een huis gekocht hebt.

Oei! Ai! Geld? Op een spaarrekening? Is dat het geheim? Maar hoe kom ik daar dan precies aan, oh orakel? Het erven van mijn ouders die allebei zijn gestorven in de strijd tegen Hij-Die-Niet-Genoemd-Mag-Worden? Een wisseldrank brouwen en tovenaarsbank Goudgrijp overvallen? Een toverschooltoernooi winnen met hulp van een doorgedraaide gevangene uit Azkaban die zich voordoet als iemand anders? Werken voor een online blog waar ik wél bakken geld verdien met het oplepelen van Harry Potter-referenties?

Laten we gewoon eerlijk zijn. Jonge mensen, voor wie deze website is bedoeld, hebben over het algemeen niet genoeg spaargeld om te voldoen aan alle kosten die komen kijken bij een huis, laat staan een vast salaris wat hoog genoeg is om serieus te worden genomen door een makelaar of hypotheekadviseur. Dat geld zijn ze namelijk kwijt aan de broekzakken van huurbaasjes. Tel hier de stijgende huizenprijzen bij op, en je komt terecht in een level van een systeem waarbij de eindbaas maar met één cheatcode verslagen kan worden: het geld van een ander, bij voorkeur dat van je ouders. 

De rest van de tips zijn niet veel beter. Er worden extreem voor de hand liggende dingen als ‘goed nadenken’ en ‘extra advies inwinnen’ aangeraden, om te eindigen met:

Tip 7: Bespreek het koopproces met iemand met ervaring.

Dit is een hol advies. De huizenmarkt is een wereld die zo snel verandert dat het erg moeilijk is om iemand te vinden die in dezelfde financiële positie zit als jij, en wie het wel is gelukt om een huis te kopen. En als je al zo iemand vindt, bestaat de kans dat de huizenprijs in de tussentijd zodanig is gestegen dat het advies niets meer waard is. Daarnaast heeft het weinig zin om je ouders of andere boomers te vragen naar hun situatie, aangezien zij nog voor zestien grijpstuivers, een knipoog en een vriendelijke handdruk een eigen pandje konden kopen. 

Bonustip van Susanne: “Plan ook zeker bezichtigingen bij huizen die je qua interieur niet direct aanspreken”. 

De website is, naast de tips die zijn opgesteld door Wijzer in Geldzaken, ook gevuld met een aantal persoonlijke verhalen. Bijvoorbeeld die van Susanne. Zij blogt over haar huizenjacht, en komt op de proppen met het klassieke advies aan millennials: verwacht niet dat alles in een keer prachtig is, en dat je eerste huis is behangen met bladgoud. Kijk een keer echt om je heen in de Randstad en je ziet genoeg jonge mensen die tegen hun zin in nog in een studentenhuis wonen met zes huisgenoten en evenveel muizenfamilies, puur omdat het voor hen praktisch onmogelijk is om een betaalbaar eigen stekje te vinden. 

Dit zijn allemaal geen fraaie conclusies, maar wel de realiteit die gevormd is door jarenlang neoliberaal beleid, vrij spel voor walgelijke investeerders en totaal verdwaasde mensen op de plekken waar het om draait. Weten jullie nog dat Stientje van Veldhoven van D66 onlangs een paar maanden het dossier ‘wonen’ in haar portefeuille had en toen uit haar brein wist te braken dat ze verwachtte dat verhuurders niet maximaal zouden willen profiteren van de grote schaarste in steden met een gespannen woningmarkt? 

En het zou een hoop schelen als het ministerie van Binnenlandse Zaken gewoon zou erkennen dat het een puinzooi is op de Nederlandse huizenmarkt, en dat ze hun stinkende best gaan doen om te werken aan een betere situatie – in plaats van ons te vermoeien met voor de hand liggende tips.