Dit lichtgevende alziende oog in Amsterdam jaagt eventjes alle boze geesten weg

Als je helderblauwe kijkers hebt, kun je in Turkije en het Midden-Oosten eerst maar even beter de kat uit de boom kijken. Volgens het Helleense volksgeloof brengt de blik van blauwogigen namelijk ongeluk. Maar dankzij de wetten van het bijgeloof, is er gelukkig ook een prima manier om daarmee te dealen: de ‘nazar’. Deze meestal glazen amulet in de vorm van een (jawel) blauw oog, houdt al dat kwaad gewoon gezellig buiten de deur.

In het Midden-Oosten spot je zulke nazars overal – als sieraad, in huizen en boerderijen, in taxi’s en zelfs op vliegtuigen. Maar dankzij de Kosovaarse kunstenaar Driton Selmani waakt er nu ook een reusachtig ‘oog van Fatima’ over de Amstel, in de gedaante van het lichtkunstwerk Eye to Eye. Niet alleen om jou en mij tegen het boze oog te beschermen, maar tegen alle kwade invloeden die Europa al jaren in de ban houden. Zoals terreur en angst. Zulke dingen.

“Het Oog is het broodnodige antwoord op iets dat we in mijn optiek momenteel missen,” vertelt Driton aan Creators. “Het is bedoeld als een monument dat ons opnieuw met onszelf verbindt, door middel van licht.” Door voortdurend een oogje in het zeil te houden en daarmee te waken over Amsterdam, haar inwoners en haar bezoekers, wil Driton een plek van vrede scheppen en toeschouwers een veilig gevoel geven.

Driton deed er een jaar over om zijn uitvergrote talisman tot leven te wekken. “In die periode worstelde ik met een lange lijst vraagtekens. Het maakproces werd uiteindelijk een geweldige combinatie van fouten en beslissingen,” zegt Driton. Voor de productie van de installatie werkte hij een maand samen met een Nederlands bedrijf. “We hebben handgemaakte glasvezel en ledlampen gebruikt. Daarnaast hebben we samen met de technisch producent van Amsterdam Light Festival een systeem ontwikkeld om de mistwolk rond het oog te creëren.”

In Dritons eerdere werk – zoals Wanderlust of Utopia, the place that doesn’t exist – spelen politieke, culturele en historische symbolen met een universele betekenis een belangrijke rol. Eye to Eye is hier geen uitzondering op: “Als kunstenaar zoek ik voortdurend naar manieren om een tegenantwoord te geven op recente gebeurtenissen of een stokje te steken voor moderne fenomenen,” licht Driton toe. “Momenteel worden steden over de hele wereld overschaduwd door onzekerheid en angst. Dit heeft niet alleen een behoefte aan fysieke schuilplaatsen gecreëerd, maar ook aan plaatsen waar mensen met een frisse blik kunnen kijken en hun gevoelens een plek kunnen geven.”

Je kunt nog t/m 21 januari 2018 naar Eye to Eye loeren en je gevoelens een plekje geven tijdens de waterexpositie van het Amsterdam Light Festival.

Meer werk van kunstenaar Driton Selmani vind je op zijn website.