De afgelopen verkiezingen waren een aaneenschakeling van walgelijke en enge uitspraken van grijze politici. Vooral toen Sybrand Buma riep dat het hem een prima idee lijkt om onze kinderen – de toekomst van deze natie – iedere dag staand en uit volle borst het volkslied te laten zingen, werd ik een beetje angstig. Alsof ik in een gekke, veel te nationalistische zwart-witserie terecht was gekomen.
Omdat ik er zolang niets over hoorde dacht ik dat dit plan van tafel was, maar vanochtend meldde het AD dat lessen over het Wilhelmus daadwerkelijk verplichte kost gaan worden als CDA, D66, VVD en ChristenUnie het voor het zeggen hebben. Lessen over kolonialisme en ons slavenverleden worden overigens niet belangrijk genoeg gevonden, maar dat terzijde.
Videos by VICE
Omdat ik het Wilhelmus alleen mee kan zingen als ik beneveld voetbal zit te kijken, ging ik de straat op om onder de jongeren te peilen of ze warme gevoelens koesteren voor ons volkslied. En zo niet: welke artiest zou dan een nieuwe versie moeten maken?
Emil (18)
Wat vind jij: moeten we les over het Wilhelmus verplichten op basisscholen?
Emil: Waarom niet? Het is een onderdeel van de geschiedenis. Je leert ook andere dingen over ons land.
Ken jij de tekst van het lied?
De eerste twee zinnen, ja.
Vind je het belangrijk dat wij als land zo’n lied hebben?
Elk land heeft een volkslied, dus dat lijkt me wel. Maar ze kunnen het best een beetje aanpassen. Het heeft met de grondlegging van Nederland te maken, daar gaat het over. Als mensen uit andere landen het horen en vertalen, dan leren ze wat over ons land. Dat moeten we behouden. Het hoeft niet modern te worden, ik denk niet dat dat hoort.
Als er toch een nieuw lied moet komen, wie zou het dan moeten maken?
Ik zou het niet laten schrijven door een artiest van nu. Het is meer geschiedenis dan muziek voor mij.
Dus voor jou geen SMIB-remix van het Wilhelmus?
Dat zou wel gaande zijn hoor, maar ik kan het me moeilijk voorstellen. Dan zou het meer over Amsterdam gaan dan over Nederland. En over de toekomst, en niet het verleden.
Stel: Je vertegenwoordigt ons prachtige land en staat tijdens de Olympische Spelen met een gouden medaille om je nek. Wat wil je dan horen?
Toch wel een hype-tune denk ik, zodat ik helemaal los kan gaan. I Ain’t Got Time van Tyler z’n nieuwe album, denk ik. Dat is een fuck you naar iedereen. Of Hoofdprijs van Nnelg, of, nee! Tetsuo van Yung Nnelg en Ray Fuego.
Giomara (27) en Floor (24)
Wat vinden jullie van dit nieuws?
Giomara: Oh, dit is de eerste keer dat ik dit hoor. Ik moet gelijk aan vroeger denken. Op Curaçao moest ik als kind elke maandagochtend het volkslied zingen. Stond ik daar als katholiek kind in een uniform te zingen. Toen vond ik dat vooral irritant, maar nu denk ik: oh my god, wat raar.
Ken je het Nederlandse volkslied ook goed?
Floor: Nee, wanneer hoor je dat nou?
Giomara: Ik ken het niet zo goed.
Die van Curaçao ken je beter natuurlijk.
Giomara: Ja, de lyrics. Maar ik weet niet hoe het heet. Even opzoeken.
Hoe belangrijk vinden jullie dat kids het kennen?
Floor: het is wel goed als ze er een keer van gehoord hebben, maar dat kan ook wel in een gewoon geschiedenislesje lijkt me. Ik vind dat wel genoeg.
Iedereen die aanwezig was bij de totstandkoming is hartstikke dood. Is het niet tijd voor een nieuw lied?
Floor: Nou, heb je Het Koningslied gehoord? Haha!
Giomara: Het was een beetje ruk eigenlijk.
Wie zou het wél goed kunnen?
Floor: Dat is moeilijk. Ik denk dat er te veel Nederlandse artiesten zijn om iedereen gelukkig te maken. Dat is wel belangrijk als je wil dat iedereen zich kan identificeren. Dat je denkt: ik ben trots om Nederlander te zijn als je het hoort. Als je Armin van Buuren erop zet is oma ook niet blij.
Giomara: We kunnen het houden zoals het nu is. Geschiedenis is belangrijk, daar kunnen we ook van leren.
Kennen jullie een Nederlands nummer wat zou kunnen dienen als volkslied?
Floor: die van Lange Frans en Baas B.
Giomara: Het Land Van!
Floor: Ja, maar die is wel een beetje deprimerend.
Felix (16)
Hoe belangrijk is het dat basisschoolkinderen het Wilhelmus kennen?
Felix: Best wel belangrijk, denk ik. Elk land zou de kinderen moeten leren wat de geschiedenis is, zodat je een beeld hebt van hoe het tot stand is gekomen.
En daar hoort dit lied bij?
Nou, ik vond het zelf wel interessant altijd, maar het hoeft niet verplicht te zijn. Ik ken het eerste couplet alleen, dat heb ik van voetbal geleerd.
En als je die spelers het ziet zingen, denk je dan: dit is eenheid?
Wel een beetje, maar vijf jaar geleden misschien meer. Maar dat komt ook omdat dat een beter team was.
Zijn er in de Nederlandse cultuur andere dingen waarvan je dat gevoel krijgt?
Steeds minder. Er is zoveel verdeeldheid in de samenleving de laatste tijd.
Is het dan niet juist tijd voor een nieuw lied?
Dat zou op zich wel kunnen, ja. Het is wel een grote stap, want hoelang bestaat het al? Honderd jaar? tweehonderd jaar?
Echt teringlang in ieder geval.
Ik denk inderdaad dat veel mensen het oude lied niet meer snappen. Het gaat over Duits bloed. Dat slaat nergens op.
Wie zou het nieuwe Nederlandse volkslied moeten maken?
Meerdere artiesten, van meerdere genres. Een stuk of vier? Uit verschillende culturen, zodat zoveel mogelijk mensen gerepresenteerd worden. Fresku zou een goede zijn. Als er een remix van het Wilhelmus moet komen, zou hij het moeten maken.
En als jij een gouden medaille haalt voor Nederland op de Olympische Spelen, wat voor nummer wil je dan horen?
Congratulations, van Post Malone.
Lorraine (19) en Els (21)
Kunnen jullie het Wilhelmus zingen?
Lorraine: Een couplet kan ik meezingen.
Els: Doe dan!
Lorraine: Nou, nee. Ik begin nu ook een beetje te twijfelen.
Is dit het toppunt van Nederlandse cultuur?
Els: Het is wel een beetje ouderwets, net als klompen. Het past in de aankleding van Nederland: Wilhelmus, klompen, molens. Het heeft ook wel iets, dat er ooit een lied is gekozen dat we nu nog steeds zingen.
Lorraine: Als het dan opkomt, kent iedereen het wel.
Kennen jullie een nummer wat ons als Nederlanders beter representeert?
Lorraine: Niet echt.
Els: Ik luister nooit Nederlandse muziek.
Moet het meer Ronnie Flex zijn of meer Frans Bauer?
Els: Pff, is er geen middenweg? Guus Meeuwis of zo? Brabanders voelen zich daar wel echt mee verbonden. Het is het Brabantse volkslied.
Kan er geen goede Wilhelmus-remix gemaakt worden?
Lorraine: Wat een moeilijke vragen. Dat maakt het gelijk niet meer volks, minder ouderwets.
Oh, dat is belangrijk?
Lorraine: Voor mij niet, maar dan ben je een Top 40-nummer aan het maken. Geen volkslied.
Vinden jullie het überhaupt belangrijk dat kinderen hier les over krijgen?
Els: Nee, ze leren het vanzelf wel als het wordt gedraaid.
Lorraine: Ja, ik weet niet hoe ik het ken of heb geleerd, maar ik ken het wel. Het zit wel ergens of zo. Waarom zou het nodig zijn? We leren toch ook niet over klompen?
Wieger (17)
Wat dacht je toen je het nieuws hoorde over het Wilhelmus?
Wieger: Ik vond het vooral heel gek, maar toch vind ik het belangrijk dat je het volkslied van je eigen land kent.
Ken je het zelf helemaal?
Nou, om eerlijk te zijn niet helemaal. Een paar zinnen.
Doe eens.
Liever niet, haha.
Denk je dat dit onze basisschoolkinderen verder helpt?
Ik weet niet of dit echt bijdraagt aan de ontwikkeling, nee. Het is wel belangrijk om onze cultuur te snappen en te kennen.
Als jij een nummer moet kiezen wat ons als land het meest representeert, wat zou je dan kiezen?
Ai, dat is een lastige. Ik zou het niet weten eigenlijk. Ik luister vooral Drake, dat soort dingen.
Zou hij het kunnen schrijven?
Dan zit er wel een beetje te weinig passie in. Daar heb je toch wel een Nederlander voor nodig.
Is passie iets wat een volkslied echt moet hebben?
Ja, dat denk ik wel. Als je die Italianen ziet voor een wedstrijd, dat is wel echt een beleving. Een gevoel van eenheid. Dat had ik ook met Dafne Schippers op de Olympische Spelen – ik zat dat met mijn hele familie te kijken en haar aan te moedigen. Dan krijg je dat wel.
Moest je huilen?
Nee, maar misschien wel als de voetbalmannen het EK zouden winnen.
Welke tune zou jij willen horen als zij het EK winnen?
Hardcore denk ik, om los te kunnen gaan. Dat kan niet echt op het Wilhelmus. Of Started From The Bottom, van Drake.