De mannen die vastzitten in Oekraïne

Sinds het begin van de Russische inval in Oekraïne hebben tien miljoen Oekraïners hun huizen moeten verlaten. Al minstens drie miljoen mensen zijn het land zelfs ontvlucht. Hele steden zijn platgebombardeerd en de Russische president Vladimir Poetin heeft de afgelopen dagen het aantal bombardementen op grote steden als Kyiv nog verder opgevoerd. Elke dag worden steeds meer mensen gedwongen de landsgrens over te steken om zich in veiligheid te brengen. 

Maar de meeste mannen kunnen niet weg.

Sinds het uitbreken van de oorlog mogen mannen van tussen de 18 en 60 jaar namelijk het land niet meer verlaten. Hoewel de dienstplicht in principe alleen voor reservisten geldt, kunnen alle andere mannen in deze leeftijdscategorie opgeroepen worden, mocht dat nodig zijn om het land te verdedigen. Dat heeft ertoe geleid dat de gevluchte vrouwen en kinderen van hun partners, vaders en broers gescheiden zijn, niet wetende of ze hen ooit nog zullen terugzien.

We spraken met een aantal van de mannen die zijn achtergebleven in het land. Sommigen van hen wilden graag blijven, anderen wensen juist te vertrekken.

“De situatie in Oekraïne is slecht. Sommige steden worden belegerd, andere zijn totaal verwoest. Zelfs de voorheen relatief veilige westelijke delen van het land zijn niet meer veilig.

Ik ben daar nu, in het westen van het land. Het was zowel emotioneel als lichamelijk erg zwaar om hier vanuit Kyiv te komen, het heeft me meer dan vijftig uur gekost. Mijn familie bevindt zich nog steeds in Centraal-Oekraïne en wil nergens anders naartoe. Het is er min of meer rustig, maar op tien kilometer van hun huis ligt een militair vliegveld, dat al drie keer is gebombardeerd. Men is gewend geraakt aan de oorlog, maar mijn ouders zijn bang.

Ik mag niet bij het leger, omdat ik geen ervaring heb: ik kan niets met een geweer. Het zou fijn zijn om het land te mogen verlaten en wat werk te kunnen doen om mijn familie te onderhouden, want iedereen is zijn baan kwijtgeraakt. Ik ga nu proberen om vanuit huis muziek te componeren of iets met sounddesign te doen. Omdat ik geen militaire training heb gehad, zit ik in de allerlaatste groep van mensen die kunnen worden opgeroepen. Het is wat het is, ik heb er vrede mee.

In elke Oekraïner schuilt een rebelse geest. We zullen ons niet laten onderwerpen, we sterven liever dan in gevangenschap te leven. Iedereen levert zijn eigen strijd. Ik ben een kunstenaar en dit is mijn slagveld.

Met mijn kat Misha gaat het oké, maar de laatste paar dagen hebben we een beetje mot. Iedereen loopt zijn tandvlees, zelfs de dieren. Hij wil ook naar huis.”

“Ik ben in Kyiv. Er zijn de laatste tijd meerdere burgerdoelen getroffen, maar het is hier, vergeleken met de frontlinie, relatief veilig.

Ik wil het land niet uit. Ik spreek Russisch, ik kom Donetsk en ik ben waar ik wil zijn. Dit is mijn manier om tegen de Russische invasie te protesteren. Poetins bewering dat hij Oekraïne van neonazi’s wil verlossen, is onzin.

Ik heb enorm veel waardering voor onze Oekraïense soldaten. Het lukt hen om een vijand te verslaan die veel machtiger is dan wij. Voor mezelf zie ik op dit moment een civiele rol weggelegd. Er is een risico dat Kyiv wordt afgesloten van elektriciteit, water en andere noodzakelijke middelen, en ik houd me bezig met het beperken van dat risico. Ook help ik mijn vrienden en buren. Er zijn veel oudere mensen achtergebleven die hulp nodig hebben van jongere mensen zoals ik.

De meeste van mijn familieleden zijn nu in Europa. Ik ben blij dat ze veilig zijn, maar zij zijn niet blij om vluchteling te zijn. Ik hoop dat de Europeanen positief blijven over de Oekraïners en hen blijven helpen om in hun landen te integreren. De oorlog kan nog lang duren.”

Het is leuk en interessant om in Oekraïne te blijven. Je voelt hoe het land zich staande houdt. Iedereen probeert iets te doen om het land te helpen: bedrijven overeind houden, humanitair werk, het leger helpen of hulpgoederen inslaan. Het is motiverend, iedereen doet zijn best om dingen voor elkaar te krijgen. 

Op de eerste dag van de oorlog verhuisden mijn vrouw en ik met onze twee jonge dochters en acht andere familieleden naar het huis van mijn ouders in een buitenwijk van Kyiv. We bleven daar elf dagen totdat tanks de nabijgelegen dorpen binnenvielen. Toen besloten we dat mijn ouders, mijn vrouw en mijn kinderen naar het huis van mijn zus in Slowakije moesten. Ik heb hen naar de grens gebracht.

Het was heel verdrietig om hen achter te laten. Ik weet niet wanneer ik hen weer zal zien, heel pijnlijk. Ik werd woedend en ik moest huilen.

Ik leid een staatsbedrijf, dus ik moet hier zijn. We zorgen ervoor dat de regering staatseigendommen en land kan veilen, wat heel belangrijk is geworden, omdat de economische activiteit in het land aanzienlijk is afgenomen.

Zelfs als ik weg kon gaan, zou ik blijven. Oekraïne vecht mede zo hard omdat we voor vrijheid strijden. Ik moet hier gewoon zijn: ik kan helpen Oekraïne sneller aan een overwinning te helpen. En dan kan ik weer samen zijn met mijn familie.