Nieuwjaarsdag zoals wij die kennen bestaat al sinds 45 voor Christus, toen Julius Caesar de Romeinse kalender hervormde. Sindsdien hebben we allerlei manieren gevonden om de jaarwisseling te vieren.
Op veel plekken in de wereld wordt er bij dit feestje een hoop vuurwerk de lucht in geschoten. Om de een of andere reden kunnen we maar niet genoeg krijgen van een avond lang met ons hoofd in ons nek in de vrieskou gaan staan kijken hoe de hemel een paar minuten oplicht.
Videos by VICE
Maar sinds 2020 is er toch wel wat veranderd. Sommige steden annuleerden hun vuurwerkshows, andere beperkten het aantal bezoekers om een ‘feestelijke’ corona-uitbraak te voorkomen. Veel van deze beperkingen gelden in 2021 nog steeds.
In Duitsland gingen ze nog een stap verder: de verkoop van vuurwerk werd in het hele land verboden. Dit jaar besloot men om het verbod opnieuw in te voeren, een besluit dat zo’n drieduizend banen kost, volgens een onderzoek van Reuters eerder deze maand. Ook in Nederland geldt dit jaar weer een verbod op het verkopen en afsteken van oudejaarsvuurwerk, met uitzondering van klein vuurwerk (denk: die kleine siervuurwerkpotjes die je in een restaurant in je toetje krijgt als je zegt dat je jarig bent). Bij vuurwerkverkopers zal dit zeker tot omzetverlies leiden.
Vuurwerkfanaten hebben het er moeilijk mee. Benedikt (24), die zijn achternaam liever niet bekendmaakt, geeft normaal gesproken bijna 1200 euro uit aan vuurwerk voor oud en nieuw. We spraken met hem over zijn liefde voor pyrotechniek en wat zijn plannen zijn voor de belangrijkste nacht van het jaar.
VICE: Wat betekent vuurwerk voor jou? Benedikt: Ik hou van het lawaai, het ruikt fantastisch en ik vind het leuk om ernaar te kijken. Alsof de lucht een kleurrijke sterrenhemel is.
**Hoe ben je verliefd geworden op vuurwerk?
**Het begon in mijn jeugd. Een van mijn eerste herinneringen is vuurwerk kijken. Mijn vader kocht knalerwten voor me en die stak ik stiekem in de fik op de binnenplaats. Dat heb ik jarenlang gedaan.
**Hoe vier jij oud en nieuw normaal gesproken?
**Ik ga rond 22.00 uur de stad uit, buiten de bebouwde kom ben ik niemand tot last. Daar steek ik wat vuurwerk af. Ik maak een plan voor het echte werk om middernacht. Meestal komen mijn vrienden en familie dan langs, omdat ik altijd wat bijzonders heb. Andere mensen geven hun geld uit aan vakanties – ik haal mijn plezier uit oudejaarsavond. Daarom plan ik het van tevoren, zoals iemand anders een reis voorbereidt.
**Doe je dit voor de kost?
**Ik loop af en toe met een pyrotechnicus mee. Zo heb ik veel geleerd over het vak. Je doet ervaring op, haalt certificaten, en dan mag je cursussen gaan volgen waarmee je toestemming krijgt om er zelf geld mee te verdienen. Maar dat wil ik niet. Ik ben meer geïnteresseerd in professioneel vuurwerk voor privégebruik.
**Wat bedoel je daarmee?
**Er zijn vier vuurwerkcategorieën: van F1 tot F4. F1 is voor kinderen. F2 is standaard oudejaarsavondvuurwerk, F3 is vuurwerk om alleen af te steken op open plekken, dit is al moeilijk verkrijgbaar. F4 is professioneel vuurwerk, wat gewone mensen alleen op de zwarte markt kunnen kopen. Ik heb een vergunning voor F3. Ik steek voor veel vrienden hun vuurwerk af.
**Heb je favorieten?
**Ik ben groot fan van white strobes. Dat is vuurwerk dat wit licht flitst. En Golden Lances, die een fonkelende, goudkleurige streep door de lucht trekken.
**Waarom associëren mensen vuurwerk vaak met chaos?
**Een echte liefhebber steekt vuurwerk verantwoord af. Niks is erger voor de vuurwerkcommunity dan iemand die dronken professioneel vuurwerk gaat staan afsteken in de stad. Zo iemand wil je een klap verkopen. Het mag niet gebeuren. Mijn oudejaarsavond is volledig alcoholvrij. Als ik weet dat ik vuurwerk ga afsteken, drink ik niet.
**Heb je jezelf wel eens verwond?
**Toen ik jong was, ging er geen oud en nieuw voorbij zonder een klein brandwondje op mijn vinger van de lont. Nu gebruik ik gewoon legaal vuurwerk. Als je rotjes koopt die ergens uit Polen vandaan komen, dan moet je er rekening mee houden dat ze misschien in je hand afgaan. Zulk spul vind je alleen op de zwarte markt. Die is trouwens booming.
**Wat is je advies aan mensen met een huisdier dat bang is voor vuurwerk? Onze hond was als de dood. Met oud en nieuw namen we hem als het even kon mee de stad uit.
**Maar hield hij er blijvende schade aan over? Dieren reageren vaak instinctief. Ze verstoppen zich, tot de herrie stopt, komen weer tevoorschijn en gaan verder met hun leven.
**Je hebt veel van deze antwoorden paraat, of niet?
**Het zijn van die argumenten die keer op keer tegen je gebruikt worden. Je hebt feiten nodig om ze te weerleggen.
**Wat zou je doen als de overheid niet alleen de verkoop van vuurwerk, maar ook alles wat ermee te maken heeft zou verbieden?
**Ik weet het niet. Huilen, waarschijnlijk. Ze zouden daarmee het laatste lolletje van me afpakken, na alles wat ik dit jaar al heb moeten opgeven – niet alleen van mij, maar van ons allemaal.
Dit stuk verscheen oorspronkelijk op VICE DE. Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.