Ik werd betaald om 98 dagen achter elkaar wiet te roken

In de winter van 1972 besloot Doreen Brown om haar levensstijl eens even flink om te gooien. Niet in de zin dat ze vanaf 1 januari zou stoppen met drinken, of iets in die trant – integendeel. Ze zou 98 dagen lang elke dag jointjes roken, uit naam van de wetenschap.

Brown was destijds 21 en woonde in haar eentje in Toronto. Ze was een van de duizenden anderen die zich hadden ingeschreven voor een wetenschappelijk onderzoek, waarbij deelnemers 98 dagen lang steeds sterkere joints moesten roken in een ziekenhuis.

Uiteindelijk werden er twintig vrouwen geselecteerd, die normaal gesproken hooguit sporadisch wiet rookten. Ze werden in twee groepen verdeeld: de ene helft moest nuchter blijven en de andere moest elke avond minstens twee joints roken. Hun hersenen, hart, nieren, levers, motivatie en activiteiten werden voortdurend geanalyseerd. Verder moesten beide groepen elke dag een riem weven, om hun productiviteit bij te houden.

In die tijd overwoog de regering van de Canadese premier Pierre Trudeau de cannabiswetgeving te versoepelen, en het onderzoek was naar verluidt bedoeld om te kijken hoe goed of slecht dat zou zijn voor de economie. Uiteindelijk werden de resultaten van dit onderzoek nooit gepubliceerd – en een vergelijkbare studie onder mannen alleen maar gedeeltelijk. In 2013 vertelde hoofdonderzoeker Ralph Miller aan de Toronto Star dat Trudeau “niet veel kon” met de analyse, omdat “er in het hele land geen politieke wil was” om de cannabiswetten aan te pakken.

Het verhaal achter het onderzoek werd vereeuwigd in de film The Marijuana Conspiracy, die op internationale wietdag – 20 april – verscheen op de streamingdiensten. Ik sprak met de inmiddels zeventigjarige Brown over haar ervaringen.

VICE: Hoi Doreen, hoe zag een gemiddelde dag eruit tijdens het experiment?

Doreen Brown: In het ziekenhuis leerden we hoe we riemen moesten weven, waar we 2,50 Canadese dollar per stuk voor kregen [zo’n 1,6 euro]. Ze moesten aan een bepaalde standaard voldoen, dus we kregen een paar dagen om het onder de knie te krijgen. Toen alles echt begon, werden we continu lichamelijk en psychologisch onderzocht. Ze namen bloed- en urinetesten af en we hadden gesprekken met een psychiater. Er werd zoveel bloed afgenomen dat ze bij sommige vrouwen na een tijdje geen goede aders meer konden vinden.

En jullie hebben dus heel veel wiet gerookt.
Elke avond brachten ze ons in de lounge op hetzelfde tijdstip twee joints op een presenteerblaadje – zo’n dienblad dat je in een restaurant gebruikt om de rekening te overhandigen. We moesten ze direct oproken. Ze onderzochten zelfs de tipjes om er zeker van te zijn dat we alles hadden opgerookt. De wiet werd gekweekt door de overheid en het THC-gehalte werd elke dag verhoogd.

Heb je ervan genoten?
Ik had hiervoor al weleens wiet gerookt , maar niet echt veel. In het begin vond ik het dus wel leuk – het was een soort avontuur. We leerden elkaar kennen, rookten joints en luisterden ondertussen naar The Who en zo.

In het begin leek het een beetje alsof we los waren geraakt van de realiteit. We hoefden ons geen zorgen meer te maken om de huur en al die andere dingen. We transformeerden onze ziekenhuisgang in een hippiehol: we hingen posters op, rolden de bedframes weg en legden de matrassen op de grond. Shelly, een andere deelnemer, maakte krijttekeningen van ons.

Hoelang bleef het leuk?
Ik zou zeggen: de eerste paar weken. Hooguit een maand.

Bereikte je op een gegeven moment een punt dat je niet meer wilde?Jazeker. Ik denk zo’n drie weken voor het einde van het experiment. De jointjes werden natuurlijk steeds sterker, en op een gegeven moment vonden we het echt vreselijk om ze te roken, maar we konden er niet onderuit. Of hooguit als je echt naar de dokter moest. Het was op een gegeven moment echt zwoegen geblazen.

Hoe voelde je je toen de 98 dagen erop zaten?
Ik vond het persoonlijk een beetje eng om weer naar de echte wereld terug te keren. Het was echt heel moeilijk, omdat ik zo lang met dezelfde tien mensen had doorgebracht. Ik werd er paranoïde van. Ik ben in Toronto van kinds af aan met de metro gegaan, maar zelfs dat kon ik niet meer. Ik weet nog dat ik op het perron stond en dacht: ik weet niet of ik dit kan met al deze mensen om me heen. Ook viel de realiteit rauw op m’n dak: het avontuur was voorbij en ik moest weer dingen doen.

Het klinkt ook een beetje alsof je in een of ander instituut zat.
Absoluut. Je kunt het wel vergelijken met een gevangenis, omdat we niemand anders meer konden zien en onze vrijheid weg was.

Waarom denk je dat ze de uitkomsten van het onderzoek nooit hebben gepubliceerd?
Ik denk vanwege politieke redenen. Pierre Trudeau was premier en ze waren aan het kijken of ze wiet konden legaliseren. Met het onderzoek wilden ze aantonen hoe productief je bent als je wiet rookt, en ik weet zeker dat de uitkomsten hen niet bevielen. Ze wilden bewijzen dat je minder productief wordt als je wiet rookt, maar er zaten best veel mensen bij die echt behoorlijk wat geld verdienden met hun riemen. Al hadden we ook wel mensen in de groep die vooral gewoon aan het blowen waren.

Heb je spijt dat je hebt meegedaan?
Nee, want het was op dat moment gewoon iets dat ik moest doen. Het kwam op het perfecte moment.

Heb je het idee dat je dit hele hoofdstuk een beetje hebt kunnen afsluiten, aangezien de resultaten nooit gepubliceerd zijn?
Ik voelde me wel een klein beetje opgelicht, maar ik laat het mijn leven niet beïnvloeden. Het was ook weer niet zo dat het zó lang duurde, maar op het moment zelf voelde dat wel zo: 98 dagen van mijn leven, en we hebben nooit de resultaten gezien die ons beloofd waren.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE UK.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.