Is het oké om tijdens een pandemie online kleding te kopen?

Instagram lijkt tegenwoordig wel een veemarkt. Mode-influencers slaan je om de oren met gesponsorde berichten waarmee je korting kunt krijgen en kledingmerken verlagen hun prijzen als nooit tevoren. Maar er is in ieder geval nog steeds een ding hetzelfde gebleven tijdens deze pandemie: het allesoverheersende kapitalisme. Bloggers, adverteerders en fast-fashionbedrijven snakken meer dan ooit naar onze aandacht en ons geld.

Voor de mensen die thuiszitten, zich vervelen en een inkomen hebben, kan het verleidelijk zijn om het flink op een shoppen te zetten in je favoriete webwinkels. Ik voel zelf die verleiding in ieder geval wel, zo van: ik ben het coronavirus helemaal beu, maar ik kan geen kant op, dus laat ik dan maar naar hartenlust dingen bestellen.

Maar zo makkelijk is het niet. Zou je op dit moment wel niet-essentiële dingen via het internet moeten kopen? Veel bedrijven ploeteren zich door de crisis heen, maar geven hun klanten weinig tot geen coronavirusgerelateerde informatie. Eten is natuurlijk erg belangrijk, maar vijf jumpsuits van ASOS en een paar krultangen van Amazon zijn op z’n zachtst gezegd niet zo belangrijk. Is online winkelen in deze crisistijd gevaarlijk voor ons en andere mensen? Is het ethisch verantwoord en kun je het rechtvaardigen?

Allereerst: gezondheid. Het coronavirus verspreidt zich via druppeltjes in de lucht. Als een besmet persoon hoest of niest, kunnen de druppeltjes met het virus op iemands gezicht terechtkomen of worden ingeademd. Mensen kunnen COVID-19 ook krijgen als ze aan hun gezicht zitten nadat ze een besmet oppervlak of voorwerp hebben aangeraakt.

In een nieuw onderzoek, dat eerder deze maand in The New England Journal of Medicine werd gepubliceerd, werd aangetoond hoelang het virus op verschillende materialen kan overleven. De onderzoekers ontdekten dat het virus in de loop van 24 uur op karton uiteenvalt. Dat suggereert dat kartonnen pakketjes die per post bij je thuis worden afgeleverd, dus slechts een laag virusgehalte hebben – als je postbode gezond en wel was. Op plastic verpakkingen kan het virus tot wel 72 uur overleven, oftewel drie hele dagen. Gelukkig neemt de virushoeveelheid op beide oppervlakken wel af vanaf het moment van besmetting.

Het is op dit moment nog onbekend hoelang het coronavirus op verschillende soorten textiel – zoals kleding – kan overleven. Er is wel een onderzoek in Journal of Hospital Infection verschenen, waarin werd vastgesteld dat het virus tot wel twee dagen besmettelijk bleef op een wegwerp-ziekenhuisschort.

Tenzij de persoon die zulke oppervlaktes aanraakt ziek is, is het daadwerkelijke risico op besmetting laag. Dat concludeerden deskundigen in een artikel van The New York Times over het onderzoek. Het lage risico op besmetting neemt wel toe als de bezorger op je pakketje heeft gehoest of geniest, of ‘m je aangeeft met besmette handen. Het is belangrijk om te onthouden dat dit virus niet via je huid binnendringt, maar via je ogen, neus en mond. Als je je zorgen maakt, kun je je pakketje met een desinfecterend doekje afvegen en je handen wassen, zegt een woordvoerder van Public Health England (PHE) tegen VICE.

“Er is geen reden om lichamelijk contact te hebben met iemand die een pakketje komt bezorgen,” zegt de woordvoerder. “Het pakket kan ook voor je deur worden gezet. Als je onderdeel uitmaakt van een kwetsbare groep, draait het erom dat je meer dan twee meter van mensen vandaan blijft, wat betekent dat je wel de deur voor mensen kunt openen.”

Je kunt volgens de PHE-woordvoerder ook een briefje op je deur plakken, waarop staat dat bezorgers het pakket voor je deur of op een veilige plek moeten achterlaten. Dan kunnen ze gewoon aanbellen om te laten weten dat je pakket bezorgd is, waarna ze kunnen vertrekken voordat je de deur opendoet.

Dit soort maatregelen beschermen natuurlijk vooral de klant, en niet zozeer de persoon die het pakketje aflevert. We zouden ook de veiligheid van bezorgers, magazijnmedewerkers en hun gezinnen centraal moeten stellen. Omdat zij van huis naar voertuig naar huis reizen, lopen ze een veel groter risico om met het virus besmet te raken dan de mensen die vanuit huis kunnen werken. Deze mensen zijn vaak zzp’ers en hebben nulurencontracten, waardoor ze vaak geen financiële zekerheid hebben. In de Verenigde Staten hebben bezorgers van UPS al geklaagd dat ze geen desinfecterende zeep of handschoenen krijgen – ook al stijgt het aantal bestellingen. En een werknemer in het grootste magazijn van Amazon in New York is al positief getest op het virus.

“Een van de belangrijkste prioriteiten in een pandemie is het risico op besmetting verminderen,” zegt dr. Carissa Véliz, een hoogleraar aan Oxford die gespecialiseerd is in praktische ethiek. “Daarom moet je zo min mogelijk contact hebben met mensen.”

Als je écht iets nodig hebt, kun je het misschien beter bestellen. Dan gaat het door minder verschillende handen van mensen heen dan wanneer je naar een fysieke winkel zou gaan. Maar dat is natuurlijk niet echt te rechtvaardigen als het om nieuwe sneakers of een handtas gaat.

“Voor bezorgers is het coronavirus problematisch, omdat ze niet voor het risico hebben getekend,” zegt Véliz. “Dat onderscheidt hen van bijvoorbeeld mensen in de zorg, die een risicovolle baan hebben. Het is zorgwekkend dat er geen andere opties zijn voor mensen die een baan als bezorger hebben. Ze hebben het geld nodig hebben en bevinden zich plotseling in een zeer risicovolle situatie.”

Jij kunt daar als individuele consument iets aan doen. Je kunt de handelspraktijken van een bedrijf onderzoeken en meer te weten komen over de situatie van de werknemers, voordat je iets bestelt. Véliz benadrukt echter dat een bedrijf dat zijn werknemers slecht behandelt, een gevolg is van het feit dat de regering hen niet dwingt om het juiste te doen.

“Ook al is het heel redelijk en belangrijk om van mensen te verwachten dat ze zich afvragen wat ze in deze omstandigheid zouden moeten doen, is het net zo belangrijk dat ze overheden en bedrijven niet vrijuit laten gaan als zij hun werk niet goed doen,” zegt ze. “Zo komt de morele last niet bij de burgers te liggen.”

Als je besluit een bedrijf om ethische redenen te boycotten, is het volgens Véliz belangrijk ervoor te zorgen dat het bedrijf dat ook weet: ga Twitter op, stuur e-mails en vertel ze wat ze verkeerd doen.

Dankzij alle lockdowns voelen mensen die thuiszitten zich misschien meer dan ooit geneigd

om zich een weg uit de verveling te kopen. Fast-fashionwinkels strooien op dit moment met kortingscodes en verlagen hun prijzen enorm – maar ze blijven vaag over veiligheidsinformatie en hun plannen om de gezondheid van hun personeel te beschermen.

The Telegraph onthulde dat het Britse personeel van Boohoo verontrustend genoeg gewoon aan het werk moest, ondanks de lockdown. Een bron vertelde: “Boohoo heeft het personeel aangeraden om twee meter van elkaar vandaan te blijven, maar door de aard van het werk is dat onmogelijk.” Een woordvoerder van Boohoo vertelde aan VICE dat de overgrote meerderheid van het personeel nu vanuit huis werkt, inclusief de mensen die wat hun gezondheid betreft in een risicogroep vallen.

ASOS heeft #AtHomeWithASOS in het leven geroepen, en organiseerde een uitverkoop waarin de nieuwe seizoensartikelen met tot wel 50 procent korting verkocht worden. Het bedrijf zegt tegen VICE dat het werk gewoon doorgaat en dat ze “hun collega’s ondersteunen door zich te houden aan de richtlijnen van de Britse overheid en Public Health England.” We werden ook gewezen op een e-mail die de CEO van het bedrijf naar ASOS-klanten had gestuurd. Daarin stond dat ASOS de veiligheid van hun werknemers beschermt, maar er stond niet in of iemand werd doorbetaald bij ziekte of dat mensen die kwetsbaar zijn voor het virus automatisch vanuit huis mochten werken.

Topshop reageerde niet op onze vragen over de veiligheid van hun werknemers en klanten, maar zette wel nieuwe producten online met ludieke bijschriften (“zelfs onze handtassen blijven nu thuis”). Ze hebben nu ook een uitverkoop met kortingen tot wel 30 procent. En hun dienst dat je een jaar lang pakketjes de volgende dag al bezorgd krijgt, kost nu minder geld.

Het moge duidelijk zijn dat de ethische kwesties rondom fast-fashion – zoals de arbeidsomstandigheden en de verspilling – nog steeds gelden, ook in tijden van een pandemie. Sterker nog, er zijn nu juist meer problemen.

Fast-fashionbedrijven verschillen nogal van tweehandsdiensten, zoals eBay. De meeste verkopers op deze sites pakken hun eigen pakketten in en verkopen handgemaakte of tweedehands artikelen. Op beide sites staat nu relevante coronavirus-gerelateerde informatie voor verkopers en kopers.

Een woordvoerder van eBay zegt tegen VICE: “Ons platform werkt voor verkopers nog steeds zoals altijd, maar we werken onze maatregelen voortdurend bij, naarmate de situatie vordert.”

Als je nog steeds niet weet of je nu wel of niet iets moet bestellen, maak dan een checklist voor jezelf. Heb je het artikel echt nodig en heb je het nog nodig als de pandemie voorbij is? Is dit ding noodzakelijk voor mijn lichamelijke of geestelijke gezondheid tijdens de lockdown? Kan ik het ook bij een lokaal, onafhankelijk bedrijf kopen, in plaats van bij een grote keten? Denk goed na en houd je aan je eigen standaard. Door publiekelijk contact op te nemen met merken – op social media en via e-mail – kun je ervoor zorgen dat zij goed met hun personeel omgaan. Je kunt ook veel geld besparen door gewoon te genieten van alles wat je al in je kledingkast hebt hangen. Dit is de perfecte tijd om dat velours-rompertje te dragen dat je in 2018 hebt gekocht, terwijl je de stapel boeken die je sinds de universiteit niet meer hebt aangeraakt eindelijk eens doorspit.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE UK.