Sommige mensen moeten nu eenmaal vaker plassen dan anderen. En al sinds de middelbare school weet ik dat dit ook geldt voor mij. Ik ben altijd lichtelijk gestrest over waar de dichtstbijzijnde wc is, en ga iedere avond weer met mezelf in discussie over of ik voor het slapen nog een slokje water neem. Mijn vriend Tony zit in hetzelfde schuitje, en kiest als hij met het vliegtuig gaat altijd voor de stoel aan het gangpad. En als hij naar de film gaat en van tevoren een biertje drinkt, is hij altijd “meer bezig met het kiezen van het juiste plasmoment, dan het volgen van de verhaallijn”. Natuurlijk zijn er ergere dingen in de wereld, maar vervelend is het zeker. Waarom plas ik zo vaak?
De gemiddelde persoon plast vijf tot acht keer per dag. Mensen die last hebben van ‘frequent urineren’ (zoals de medische term luidt) wandelen daarentegen veel vaker op een dag richting het kleinste kamertje. Dit kan te maken hebben met allerlei aandoeningen die van invloed zijn op je urinewegen, zoals blaasstenen, een vergrote prostaat of diabetes.
Videos by VICE
Het kan ook niets met een aandoening te maken hebben, zoals in mijn geval, en dan is het een stuk lastiger om achter de oorzaak te komen. “Alles is van invloed op je blaas – wat je eet, wat je drinkt, of je gestrest bent en zelfs het weer,” zegt Michael Ingber, een uroloog uit New Jersey. Hier zijn een aantal mogelijke verklaringen:
Je lichaam maakt meer plas aan dan gebruikelijk (polyurie)
Als mensen veel moeten plassen, komt dat vaak doordat ze dat alleen denken te voelen, terwijl hun blaas vrijwel leeg is. Maar als je last hebt van polyurie, produceert je lichaam daadwerkelijk meer urine – soms zelfs een veelvoud van het volwassen gemiddelde van drie liter per dag. Er zijn echter ook externe factoren die ervoor kunnen zorgen dat mensen meer urine aanmaken, bijvoorbeeld diabetes, het gebruik van bepaalde medicijnen of het drinken van extreem veel water.
Je bent gestrest
Stress leidt tot allerlei fysiologische problemen, die op hun beurt weer het gevolg kunnen hebben dat je meer moet plassen. Allereerst kunnen stress en angst ervoor zorgen dat het limbisch systeem (dat onze vecht-of-vluchtreactie regelt) de hersensignalen onderdrukt die onze behoefte om te plassen normaal gesproken in bedwang houden. Daarnaast verhoogt stress de cortisolspiegel, waardoor de afgifte van antidiuretische hormonen kan worden geremd. Aangezien die normaal gesproken je lichaam helpen om vloeistof te absorberen, gebeurt dat minder, en eindigt er meer vocht in je blaas in de vorm van urine. En moet je dus sneller naar het toilet. “Er zijn veel verschillende onderzoeken gedaan die bevestigen dat stress een grote rol kan spelen als je vaak moet plassen,” voegt Ingber hieraan toe.
Je eet iets dat je blaas irriteert
We weten allemaal dat bepaalde voedingsmiddelen je maag of slokdarm kunnen prikkelen, maar ook je blaas kan overgevoelig zijn voor eten. Over het algemeen zijn pittig en zuur voedsel de grootste boosdoeners, hoewel er op deze lijst van de Amerikaanse Cleveland Clinic ook uien en aardbeien staan. “Zoals deze voedingsmiddelen je mond kunnen irriteren, kunnen ze ook je blaas irriteren en je het gevoel geven dat je moet plassen,” zegt Anita Ackerman, een uroloog uit New Jersey.
Je drinkt te veel of de verkeerde dingen
Of het idee dat je na je eerste biertje beter niet kunt gaan plassen nu een mythe is of niet, het is zeker zo dat alcohol je blaas irriteert en ervoor zorgt dat je vaker naar de wc moet. Zoals je misschien al wist, heeft cafeïne door haar vochtafdrijvende eigenschappen hetzelfde effect. Voor de rest van alle (non-alcoholische) dranken geldt natuurlijk: hoe meer je ervan drinkt, hoe meer je ook zal moeten plassen.
Je hebt het koud
Als je het koud hebt, vernauwt je lichaam de bloedvaten in je ledematen om meer bloed naar je romp te kunnen pompen. Deze toename van het bloed zet druk op het gebied dat warm wordt gehouden. Om die druk een beetje te verlichten, kiest je lichaam er vervolgens voor om al het overtollige vocht naar buiten te gooien. (Wat dus betekent dat je moet plassen, mocht dat nog niet duidelijk zijn.)
Je bent gedehydrateerd
Vreemd genoeg kan te weinig drinken er ook juist voor zorgen dat je moet plassen. Wanneer je uitgedroogd bent, is je urine namelijk een stuk geconcentreerder dan normaal (waardoor het een donkergele kleur krijgt). En hoe geconcentreerder het is, des te meer het je blaas irriteert en je lichaam ervan af wil, legt Ackerman uit.
Het komt door je medicijnen
Wie kent het niet: je neemt een pil tegen het ene probleem, maar wordt daardoor opgezadeld met een ander probleem. Het gebruik van medicijnen voelt vaak als een potje trefbal, waarbij de ene na de andere bijwerking als razende ballen tegen je aan worden gesmeten. Helaas is veel moeten plassen een van die ballen. Medicijnen tegen een te hoge bloeddruk of angststoornissen, antidepressiva en bepaalde antibiotica kunnen je blaas allemaal overhoop gooien.
Het zit tussen je oren
“Ik merk tijdens mijn werk weleens dat sommige mensen vooral in hun hoofd hebben dat ze vaker moeten plassen, maar helemaal geen lichamelijke klachten hebben die deze drang kunnen verklaren,” vertelt Ackerman. In dat geval kan het komen doordat ze bang zijn dat een oude blaasontsteking of incontinentie weer op komt spelen, ze zich snel ergens oncomfortabel bij voelen of simpelweg niks anders hebben om zich druk over te maken.
Je blaas is overactief
Een ‘overactieve blaas’ is een soort verzamelnaam voor wanneer de blaas onvrijwillig samentrekt, waardoor je denkt dat je moet plassen terwijl je dat eigenlijk helemaal niet hoeft. De redenen waarom sommige mensen zulke plasweeën voelen, is echter onduidelijk. Het zou aan van alles kunnen liggen – van diabetes tot het slikken van antidepressiva of het drinken van cafeïne.
Je hebt een kleine blaas
Grootte doet er wel degelijk toe. De meeste blazen kunnen ongeveer twee kopjes vloeistof bevatten, maar bij sommige mensen is die hoeveelheid aanzienlijk kleiner. “Mensen die met een kleinere blaas worden geboren, kunnen simpelweg niet zoveel urine vasthouden als mensen met een grotere blaas,” zegt Ackerman.
Al deze factoren kunnen ook leiden tot nycturie, waarbij mensen (zoals ik) ’s nachts meerdere keren uit bed moeten klimmen om te plassen. Nycturie kan ook worden veroorzaakt door slaapapneu. Hierbij komt namelijk een enzym vrij dat atriaal natriuretisch peptide heet, en ervoor zorgt dat de urineproductie wordt verhoogd, legt Ackerman uit.
Ongeacht wanneer, hoe vaak en om welke reden je vaak je blaas moet legen, zijn er ook meerdere dingen die je ertegen kunt doen. De urologen die ik sprak raden het volgende aan.
Houd je gewoonten bij
Als je bijhoudt wat je eet en drinkt, en hoe vaak je plast, kun je zien of er sprake is van een patroon. Of misschien kom je er op die manier wel achter dat je eigenlijk gewoon een heel normaal plaspatroon hebt.
Let op wat je eet en drinkt
Het ligt nogal voor de hand, maar probeer zo min mogelijk dingen te eten of te drinken die je blaas kunnen irriteren, of vochtafdrijvend werken (ja, dus ook koffie en drank).
Probeer je stress te verminderen
“Wanneer we jongeren helpen die vaak plassen, werken we eerst aan manieren om hun stress te verminderen,” legt Ingber uit. “Bijvoorbeeld door middel van symbooldrama-therapie.” Dit is een techniek om stress en pijn te behandelen, waarbij iemand die is getraind in meditatie of hypnose de patiënt vraagt om zichzelf in een kalmerende setting voor te stellen en vervolgens de bekkenspieren te ontspannen.
Train je blaas
Als je bij de minste drang om te plassen al richting het toilet rent, raakt je lichaam daaraan gewend. Je kunt je blaas echter trainen om het tegenovergestelde te doen, door op specifieke momenten te gaan plassen: ga een paar dagen om het half uur naar de wc, of je nu moet of niet, en maak de tijd daartussen telkens een kwartiertje langer. Dit helpt je niet alleen om de capaciteit van je blaas te vergroten, maar ook om het vasthouden van urine minder ongemakkelijk te maken. “Door de drang om te plassen te weerstaan, zodat de blaas zich kan vullen, kun je jezelf trainen om ‘m minder vaak te hoeven legen,” legt Ackerman uit.
En als dat allemaal niet werkt, zit er niets anders op dan accepteren hoe je bent en verdergaan met je leven. Zelf ben ik momenteel zwanger, waardoor mijn drang om vaak te plassen ineens normaal is. Maar juist doordat het er nu bij hoort, en ik me er minder vreemd door voel, heb ik er ook helemaal geen last meer van. Het enige probleem dat ik met mijn overmatige plasgedrag heb, is dat ik me er altijd een beetje voor heb geschaamd. Nu ik weet hoe het is om zonder enige schaamte te plassen, doe ik dat net zo vaak als mijn kleine blaas dat wil.
Volg ons op Facebook voor meer gezondheidsverhalen en advies voor onvolmaakte mensen.