In Vraag het VICE beantwoorden we, met de hulp van psychologen, experts en ervaringsdeskundigen, jullie levensvragen. Of die nu gaan over onbeantwoorde liefdes, irritante huisgenoten of het gevoel van verlammende onzekerheid dat je overvalt na een avondje zuipen. Wil je ook dat we je vraag beantwoorden? Stuur een e-mail naar djanlissa.pringels@vice.com.
Hoi VICE,
Videos by VICE
Ik ben nu al drie jaar geobsedeerd door iemand die niet op dezelfde manier geïnteresseerd is in mij. Rationeel weet ik dat ik hier niets meer van moet verwachten, maar als ik een klein beetje aandacht van hem krijg, een berichtje of een zweem van vriendelijkheid, dan slaat mijn hoofd weer op hol.
A. is een van mijn beste vrienden, we praten uren aan de telefoon, we gaan regelmatig samen uit in een grotere groep, en dan staat hij meestal in het middelpunt van de belangstelling. Hij is ook iemand die het moeilijk vindt om langer dan zes maanden een relatie te hebben.
Hij weet wat ik voor hem voel. Ik heb het hem een keer opgebiecht, maar op dat moment was hij met iemand anders. Als hij het eerder had geweten, zei hij toen, dan was het misschien anders gelopen tussen ons. Sindsdien heeft hij drie andere relaties gehad.
Een paar keer hebben we, na wat drankjes, zelfs gezoend en belandden we bijna in bed. Op andere momenten doet hij zo afstandelijk dat ik hem moet ‘muten’ op social media en dan liever ieder contact vermijd.
Veel van onze gemeenschappelijke vrienden zeiden aanvankelijk nog: ‘Er is duidelijk chemie tussen jullie twee’, maar nu zeggen ze: ‘Speel zijn spel niet meer mee’. Ik dacht dat ik op een gegeven moment voor iemand anders zou vallen en niet meer op die manier aan A. zou denken. Dat is niet gebeurd.
Ik ben moe en gefrustreerd. Soms denk ik dat het gewoon een obsessie is, maar ik heb ook het gevoel dat A. misbruik van me maakt. Hoe kan ik eens en voor altijd uit deze situatie komen? Ik ben 25 jaar, ik zou oud genoeg moeten zijn om te begrijpen dat als iemand me niet wil, dat die me dan niet wil.
M.
Hallo M.,
Therapeuten Federica Micale en Giulia Amicone zijn gespecialiseerd in relaties. Onlangs richten zij een therapiedienst op genaamd Apsicologa. Zij helpen je graag met je liefdesdilemma.
“Wanneer we verlangen naar een relatie met iemand die niet op ons valt, wordt een onwillekeurig mechanisme geactiveerd in onze hersenen,” leggen ze uit via e-mail. “Dat wordt het ‘Zeigarnik effect’ genoemd,” naar de Sovjet-psycholoog die het effect ontdekte. Volgens Zeigarnik is ons brein beter in het opslaan van onopgeloste of afgebroken activiteiten, dan in het onthouden van voltooide activiteiten. “Het is alsof we voortdurend een boodschap ontvangen die ons aanspoort om af te maken waar we aan begonnen zijn,” vervolgen ze. “Dat is waarom we in non-relaties blijven hangen die ons niet bevredigen.”
In je brief schrijf je dat je moe en gefrustreerd bent. Dit is heel begrijpelijk, want je zit al een hele tijd ‘vast’ in deze situatie. “Dat je dit nu toegeeft maakt je kwetsbaar, want je geeft jezelf bloot en dat gebeurt meestal alleen als de nood hoog is”, aldus de therapeuten. Je kunt hierdoor ook “erkennen dat je in een situatie terecht bent gekomen die niet goed voor je is.”
De aandacht die je van A. krijgt, voelt verwarrend voor je. De intimiteit, en zelfs af een toe een vrijpartij, geven je een adrenalinestoot maar zorgen ook voor emotionele pijn, omdat er ook momenten van afstandelijkheid zijn. Zelfs als je het soms haat, ben je ook aan deze situatie gewend geraakt, en is het angstig om daarvan los te komen.
Micale en Amicone denken dat je vraag of A. al dan niet bewust misbruik van je maakt, een stap in de goede richting is. Je moet bijvoorbeeld nadenken over de vraag of hij in het verleden gebruikt maakte van jouw hulp, maar niet dezelfde steun heeft geboden toen jij die nodig had. “Hij kan om grote gunsten vragen, maar ze niet zo gemakkelijk teruggeven,” schrijven de therapeuten. “Hij kan ervan uitgaan dat hij je op korte termijn zal zien, in de veronderstelling dat je er alles aan zult doen om er te zijn.”
Daar komt nog bij dat A. misschien je status nooit heeft verduidelijkt omdat “zijn behoefte aan aandacht zwaarder weegt dan zijn respect voor de ander,” zeggen de experts, want zoals je zelf al aangaf, A. houdt ervan om in de schijnwerpers te staan. Bovendien heb je je gevoelens aan hem duidelijk gemaakt, en toch weigert hij je een eerlijk antwoord te geven.
Omdat je verliefd bent op deze persoon, gaan dit soort alarmbellen waarschijnlijk minder hard af. Je klampt je misschien vast aan kleine dingen, zoals wanneer hij meteen reageert op je Instagram post of je belt om af te spreken, en jij probeert daar een diepere betekenis in te zien. Misschien denk je dat dit het bewijs is dat er iets is, een relatie die je wil, maar die niet echt bestaat.
De volgende keer dat dit gebeurt, moet je proberen “wat afstand te nemen”, aldus de deskundigen. Alleen dan kun je zien of “je jezelf in een afhankelijkheidsrelatie hebt gemanoeuvreerd die je geen goed doet.” De tweede stap is om “jezelf tijd te geven,” vervolgen ze. Je kunt bijvoorbeeld beginnen met “je plannen niet te wijzigen als hij daarom vraagt”. Je zult versteld staan van hoeveel verschil het kan maken als jij je anders gaat opstellen ten opzichte van hem.
Het feit dat je in deze periode niet voor iemand anders valt, kan zijn omdat je nog niemand hebt ontmoet die je echt leuk vindt. Maar je zou ook kunnen nagaan of je anderen misschien geen kans hebt willen geven. Zo lang op iemand wachten kan ertoe leiden dat je een laag gevoel van eigenwaarde ontwikkelt, waardoor het moeilijker wordt om jezelf in een nieuwe relatie te storten. “Wanneer je dan iemand tegenkomt die jou wel waardeert, ga je aan jezelf twijfelen en vind je het misschien makkelijker om in je comfortzone te blijven.”
Voor de duidelijkheid, de experts suggereren niet dat het aangaan van een nieuwe relatie de oplossing zal zijn. Zij denken dat de energie die je nu stopt in deze geïdealiseerde liefde, beter besteed is aan tastbare ervaringen. In de tussentijd kan het “nuttig zijn om je gewoon te richten op je interesses en die te delen met andere mensen die dicht bij je staan, zoals vrienden.”
En om te voorkomen dat je terugvalt, kun je werken aan je gevoel van eigenwaarde, wellicht met behulp van een therapeut. Als je het gevoel hebt dat je erover heen bent, zou je kunnen overwegen de dingen op te helderen met A. “Dat kan bevrijdend zijn en je kunt het proces van geleidelijke onthechting daarmee afsluiten,” voegen Micale en Amicone toe.
Tot slot willen de therapeuten nog benadrukken dat het niet nodig is om jezelf te verwijten dat je op 25-jarige leeftijd in deze positie bent beland. “In het leven en in de liefde zijn er geen scripts of protocollen die we kunnen volgen,” schrijven ze. “Het is niet je leeftijd die ertoe doet, maar je emotionele ontwikkeling en de fase waarin je zit. We hebben allemaal onze eigen ervaringen en als we er klaar voor zijn, dan kunnen we daarvan leren.”